Sự tương tác giữa các yếu tố môi trường và độc lực vi khuẩn Aeromonas Hydrophila

Gần đây, một bài báo mới mô tả sự tác động phức tạp giữa vi khuẩn Aeromonas hydrophila và môi trường trong nuôi trồng thủy sản. Điều này hy vọng rằng sẽ cho phép các bên liên quan phát triển các chiến lược phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện các biện pháp quản lý và các giải pháp đổi mới để giảm thiểu tác động của các mầm bệnh này đối với ngành nuôi trồng thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
Giảm thiểu tác động của các mầm bệnh này đối với ngành nuôi trồng thủy sản

Chi Aeromonas thuộc lớp Gamma-proteobacteria và họ Aeromonadaceae. Các loài của chi này được đặc trưng là trực khuẩn gram âm (0,3–1,0 × 1,0–3,5 µm), dương tính với oxidase và catalase, và có khả năng chuyển đổi nitrat thành nitrit. Aeromonas hydrophila có thể lây nhiễm sang cá và các động vật thủy sinh khác và truyền bệnh cho chúng. Ngoài việc là mầm bệnh cho cá, nó còn có thể gây bệnh cho con người và có thể phổ biến trong môi trường nước, thực phẩm cũng như các cơ sở chế biến và bảo quản thực phẩm.

Những bệnh này có thể dẫn đến tỷ lệ chết cao và thiệt hại kinh tế trong nuôi trồng thủy sản. Ở cá, các cơ quan và mô nhạy cảm bao gồm da, mang, vây, gan, thận, tỳ tạng và ruột. Để gây bệnh, Aeromonas tạo ra nhiều yếu tố độc lực khác nhau, chẳng hạn như độc tố, enzyme và chất kết dính, góp phần gây bệnh và gây tổn hại cho vật chủ. Cá bị nhiễm A. hydrophila có thể bị loét, thối đuôi, thối vây và nhiễm trùng huyết xuất huyết, gây ra các tổn thương dẫn đến bong vảy, xuất huyết ở mang và vùng hậu môn, lồi mắt và sưng bụng. 

Bộ gen của A. hydrophila mã hóa các loại yếu tố độc lực khác nhau như aerolysin (aer), enterotoxin gây độc tế bào (act), hemolysin ổn định nhiệt (hly) và enterotoxin gây độc tế bào ổn định nhiệt (ast). Đây là những yếu tố quyết định độc lực được nghiên cứu nhiều nhất ở A. hydrophila; tuy nhiên, có những loại khác cũng có thể đóng vai trò trong khả năng gây bệnh của nó, chẳng hạn như lipase, elastase, roi, hệ bài tiết loại III, protein màng ngoài và DNase. Sự biểu hiện và điều hòa của các gen này có thể khác nhau tùy thuộc vào chủng vi khuẩn, vật chủ và điều kiện môi trường.  

Cá rô phiCá bị nhiễm A. hydrophila có thể bị loét, thối đuôi, thối vây và nhiễm trùng huyết xuất huyết

Theo ghi nhận, ở nhiệt độ 28°C thì sự biểu hiện gen độc lực ở A. hydrophila in-vivo cao hơn thay vì 37°C. Người ta đã quan sát thấy tác động của độ pH và amoniac đối với việc kích hoạt các gen độc lực của Aeromonas, cụ thể là tỷ lệ chết cao đã được quan sát thấy ở cá rô phi được cảm nhiễm với A. hydrophila trong môi trường có mức độ pH và nồng độ amoniac cao. Oxy có thể điều chỉnh các gen độc lực bằng cách điều chỉnh hoạt động của các yếu tố phiên mã - là các protein liên kết với các trình tự DNA cụ thể và kiểm soát biểu hiện gen.

Yếu tố phiên mã phản ứng với oxy là chất điều hòa fumarate và nitrat reductase (FNR), được kích hoạt trong điều kiện oxy thấp và ức chế các gen liên quan đến hô hấp hiếu khí và kích hoạt các gen liên quan đến hô hấp kỵ khí và độc lực. Oxy cũng có thể ảnh hưởng gián tiếp đến sự biểu hiện của gen độc lực bằng cách ảnh hưởng đến việc sản xuất các loại ROS, NO - là những phân tử có thể gây tổn hại cho tế bào vi khuẩn và là một phần của phản ứng miễn dịch của vật chủ. 

Như vậy, sự điều hòa môi trường về độc lực ở A. hydrophila nổi lên như một sự tương tác phức tạp giữa vi khuẩn và môi trường của nó. Nhiệt độ, oxy hòa tan, pH, amoniac và lượng chất dinh dưỡng sẵn có đóng vai trò điều biến, điều phối sự biểu hiện của các gen độc lực và sản sinh độc tố.

Khả năng thích ứng vượt trội này cho phép A. hydrophila phát triển mạnh trong các môi trường thủy sinh đa dạng và lây nhiễm trên nhiều vật chủ, đặt ra thách thức đáng kể cho ngành nuôi trồng thủy sản. Việc làm sáng tỏ các cơ chế điều chỉnh độc lực môi trường là mục tiêu hấp dẫn cho nghiên cứu trong tương lai. Bằng cách làm sáng tỏ những con đường này, chúng ta có thể mở đường cho việc phát triển các biện pháp can thiệp có mục tiêu nhằm giảm thiểu nhiễm trùng A. hydrophila, cuối cùng là thúc đẩy ngành nuôi trồng thủy sản lành mạnh và bền vững hơn.  

Đăng ngày 07/06/2024
Hồng Huyền @hong-huyen
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Kỹ thuật trộn khoáng và vitamin vào thức ăn không bị hao hụt

Việc bổ sung khoáng chất và vitamin vào khẩu phần ăn của vật nuôi là vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, nếu không áp dụng đúng kỹ thuật, khoáng – vitamin có thể bị hao hụt nghiêm trọng trong quá trình trộn, bảo quản hoặc cho ăn, từ đó làm giảm hiệu quả sử dụng, tốn kém chi phí và ảnh hưởng đến sự phát triển của vật nuôi.

Trộn thức ăn
• 09:00 22/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 11:37 20/06/2025

Làm tối môi trường nuôi có giúp tăng sắc tố tôm?

Màu sắc tôm rất quan trọng, cả về mặt chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Màu sắc tôm tươi ngon, đặc trưng của từng loài giúp người tiêu dùng nhận biết và đánh giá chất lượng sản phẩm. Ở một số quốc gia, màu sắc tôm thường được dùng để phân loại và định giá tôm chất lượng cao.

Tôm luộc
• 10:41 19/06/2025

Sai lầm thường gặp khi xử lý pH ruột tôm

Một trong những chỉ số quan trọng thể hiện tình trạng sức khỏe hệ tiêu hóa là pH ruột tôm. Tuy nhiên, nhiều người nuôi tôm hiện nay vẫn còn gặp phải không ít sai lầm khi xử lý vấn đề này, dẫn đến hậu quả như tôm chậm lớn, kém ăn, thậm chí bùng phát dịch bệnh.

Tôm thẻ
• 11:27 18/06/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 16:51 22/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 16:51 22/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 16:51 22/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 16:51 22/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 16:51 22/06/2025
Some text some message..