Túi đựng rác thải nhựa chuyên dùng trên tàu cá

Tiến sỹ Trần Văn Vinh (SN 1968, quê xã Mỹ Thọ, huyện Phù Mỹ, Bình Định), chuyên ngành Quản lý và khai thác thủy sản, hiện là Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở Nông nghiệp và PTNT Bình Định).

Tàu cá
Rác thải được cho vào túi gắn ử phía sau tàu. Ảnh: TVV

Thời gian qua, ông có nhiều công trình nghiên cứu, sáng kiến như: Mô hình đồng quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản ở đầm Thị Nại, các địa phương ven biển trong tỉnh; khai thác, bảo quản cá ngừ đại dương trên tàu cá câu tay kết hợp ánh sáng; mô hình sản xuất trên biển đội tàu câu cá ngừ đại dương Bình Định; xây dựng phần mềm tính phí, lệ phí đăng kiểm tàu cá; máy phơi hải sản bằng năng lượng mặt trời… 

Với những đóng góp cho ngành Thủy sản tỉnh, từ năm 2001 đến nay, ông nhận được nhiều danh hiệu, giải thưởng về KH&CN, như: Huy hiệu Lao động sáng tạo năm 2000 và năm 2007; từ năm 2008 đến nay, ông đã đạt giải nhất, giải ba, giải khuyến khích Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Bình Ðịnh… 

Túi đựng rácTúi đực rác thải chuyên dùng cho tàu khai thác. Ảnh: TVV

Mới đây nhất, ông Vinh tiếp tục đưa ra sáng kiến về quản lý chất thải nhựa trên tàu cá và thiết kế túi đựng rác chuyên dùng cho tàu cá, được ngư dân đánh giá là đơn giản, tiện dụng, hiệu quả cao. Túi đựng rác này mang dáng dấp giống như cái vợt lưới đựng hải sản mỗi khi ngư dân đi câu. 

Ý tưởng thiết kế từ chiếc vợt cá 

Ông Vinh chia sẽ: Trước đây, tôi cũng từng tham gia với vai trò là chuyên gia một số dự án hỗ trợ ngành Thủy sản tỉnh trong công tác bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Đến nhiều địa phương ven biển trong tỉnh, tôi nhận thấy phải làm sao để góp phần giải quyết ô nhiễm, bảo vệ môi trường sạch đẹp, hệ sinh thái biển bảo vệ tốt mới ổn định sinh kế lâu dài cho ngư dân. Tôi đã đề xuất nhiều giải pháp để các dự án hỗ trợ nhiều địa phương thành lập mô hình tổ thu gom rác thải, tổ cộng đồng bảo vệ san hô… mang lại hiệu quả thiết thực. 

 “Khi tìm tòi, nghiên cứu những giải pháp, sáng chế các thiết bị, tôi đều hướng đến phục vụ đời sống ngư dân. Những gì gần gũi, dễ làm, chi phí thấp, dễ sử dụng và nhân rộng là tôi làm. Túi đựng rác này là một ví dụ. Tôi lấy ý tưởng từ chiếc vợt lưới mà ngư dân thường dùng đựng cá khi đi câu để thiết kế thành “túi đựng rác” với hình dạng dài như miệng phễu, chiếc túi này treo trên tàu cá để đựng rác thải nhựa rất tiện dụng”, ông Trần Văn Vinh chia sẻ. 

Theo ông Vinh, Bình Định hiện có 5.955 tàu cá có chiều dài từ 6 m trở lên, hiện tỉnh này đang dẫn đầu về số lượng tàu cá khai thác xa bờ với 3.243 chiếc. Sinh hoạt của ngư dân trong những chuyến biển thường thải ra những rác thải nhựa như vỏ chai nước khoáng, bì nhựa, vỏ lon bia… Nếu tính bình quân 3.000 tàu cá đánh bắt xa bờ, mỗi chuyến biển kéo dài gần 1 tháng, ngư dân sẽ thải xuống đại dương khoảng 720.000 chai nhựa. Mỗi năm, bình quân các tàu khai thác xa bờ sẽ thải xuống đại dương khoảng 6,5 triệu chai nhựa. 

Để thực hiện việc này, ông đã đi thực tế nhiều lần đến từng địa phương để khảo sát, nắm bắt thông tin về hoạt động thu gom, xử lý rác thải, cũng như những khó khăn vướng mắc trong công tác vệ sinh môi trường ở các địa phương. Sau đó đo đạc, xác định vị trí đặt thùng rác cố định và thùng rác di động trên máy định vị để vẽ sơ đồ, cập nhật từng vị trí, địa điểm lắp đặt thùng rác tại các địa phương trên hệ thống Google Maps. Sau đó, cơ sở dữ liệu quản lý rác thải chuyển trên hệ thống Google Maps cho TP Quy Nhơn để sau này phổ biến áp dụng cho 4 phường, xã, giúp nhân công thu gom, vận chuyển rác thải thuận lợi hơn khi nắm được đường đi gần nhất đến địa điểm tập kết rác để chuyển rác đi xử lý; chính quyền địa phương còn có thể quản lý các thùng rác một cách tiện lợi, dễ dàng, tiết kiệm nhiều thời gian, chi phí. 

Sáng kiến dễ làm, dễ nhân rộng 

Rác thải nhựa ngư dân dùng trên tàu được bỏ vào túi đựng rác qua cái lỗ tròn nằm phía trên miệng túi. Khi tàu về bờ, ngư dân chỉ cần mở phần đuôi của túi là có thể trút rác ra. Trong quá trình ngư dân sử dụng, nếu túi đựng rác bị hư hỏng thì có thể dùng cước, dây nilon để vá lại, vô cùng tiện lợi. 

Anh Phan Thanh Long, chủ tàu cá mang số hiệu BĐ-91333 TS, cho biết: trước đây tất cả rác thải sinh hoạt, vệ sinh cá nhân của các thuyền viên trên tàu cá đánh bắt xa bờ đều thải trực tiếp xuống biển. Bênh cạnh đó, mỗi chuyến biển kéo dài khoảng 20 ngày, 1 tàu cá trung bình có 12 thuyền viên sử dụng 40 lốc nước đóng chai (loại chai 1,5 lít), mỗi lốc có 6 chai. Như vậy, mỗi tàu cá sử dụng trung bình 240 chai trong 1 chuyến biển, các chai nhựa này sau khi dùng xong đều được ngư dân vứt thẳng xuống biển.

Song song với việc chế tạo túi đựng rác, ông Vinh còn đưa ra giải pháp và viết thành sổ tay quản lý rác thải nhựa trong sinh hoạt và trong sản xuất của tàu cá để kiểm soát nguồn rác thải nhựa từ cảng cá khi tàu xuất bến, tàu cập cảng trên phần mềm có thể cài đặt trên điện thoại thông minh, máy tính bảng… Trong quá trình sử dụng, thu gom rác thải nhựa trên tàu cá bỏ vào “sọt rác” thì ngư dân cập nhật báo về cảng cá để việc kiểm soát lượng rác thải nhựa trên tàu cá được minh bạch, chặt chẽ.

Bên cạnh đó, các cảng cá cũng thành lập đội thu gom rác thải nhựa tàu cá để vừa kiểm soát, mua gom rác thải nhựa từ các tàu cá khi về bờ và phân loại, đưa đi tái chế, xử lý. Như vậy, ngư dân vừa có thu nhập, mà lại hạn chế được nguồn rác thải nhựa xuống biển và đại dương. 

Các chuyên gia của UNDP Việt Nam vào Bình Định kiểm tra, đánh giá cao và chính thức đưa việc thu gom xử lý kiểu này vào kế hoạch hỗ trợ và Ban quản lý cảng cá tỉnh đã cho triển khai. Trước mắt sẽ thực hiện thí điểm tại Cảng cá Quy Nhơn và 300 tàu cá của ngư dân Bình Định, sau này sẽ hỗ trợ nhân rộng cho cả tỉnh, thậm chí theo các chuyên gia UNDP Việt Nam họ sẽ báo cáo với UNDP để có thể triển khai trên cả nước.

Đăng ngày 11/01/2023
NTN @ntn
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 09:55 12/05/2025

Vai trò của khu bảo tồn biển trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản

Khu bảo tồn biển (Marine Protected Area – MPA) là vùng không gian biển được quy hoạch và quản lý nhằm bảo vệ tài nguyên sinh vật biển, hệ sinh thái và cảnh quan tự nhiên. Tùy theo mức độ bảo vệ, có thể cấm hoặc hạn chế các hoạt động như khai thác thủy sản, du lịch, vận tải biển để đảm bảo duy trì hoặc phục hồi sự đa dạng sinh học.

San hô biển
• 10:03 05/05/2025

Các tỉnh ven biển chủ động phòng tránh thiên tai sạt lở

Trong những năm gần đây, Việt Nam đang phải đối mặt với những tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu.

Ven biển
• 10:51 15/04/2025

Có nên áp dụng cơ chế thưởng cho người báo tin xả rác giống như xuyệt điện thủy sản?

Trong bối cảnh bảo vệ môi trường ngày càng được chú trọng, việc xử lý các hành vi vi phạm môi trường như xả rác bừa bãi đang trở thành một thách thức lớn. Một trong những giải pháp được nhiều địa phương triển khai để khuyến khích người dân tham gia giám sát, tố giác vi phạm là cơ chế khen thưởng cho người báo tin, đặc biệt là những hành vi xả rác. Liệu cơ chế này có thể áp dụng hiệu quả như mô hình "treo thưởng" chống xuyệt điện thủy sản tại Cà Mau?

• 10:16 08/04/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 15:34 14/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 15:34 14/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 15:34 14/05/2025

Một số ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản

sản Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và giám sát hoạt động khai thác thủy sản là một xu hướng quan trọng giúp đảm bảo khai thác bền vững, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và tuân thủ các quy định quốc tế. Dưới đây là một số công nghệ tiêu biểu đang được triển khai.

Công nghệ trong khai thác thủy sản
• 15:34 14/05/2025

Ngành thủy sản Việt Nam đã và đang “xanh hóa”: Từ xu hướng đến chiến lược quốc gia

Trong nhiều thập kỷ qua, thủy sản đã đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu, tạo việc làm và sinh kế cho hàng triệu người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ngành này cũng đang đối mặt với không ít thách thức mang tính sống còn: suy giảm nguồn lợi, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế… Trong bối cảnh đó, “xanh hóa” không còn là lựa chọn, mà đã trở thành chiến lược phát triển tất yếu nếu Việt Nam muốn duy trì vị thế và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 15:34 14/05/2025
Some text some message..