Vi cá mập không còn là món ăn quý tại Hồng Kông

Các thương nhân chuyên mua bán vi cá cho rằng tác động của quyết định trên sẽ rất hạn chế, vì họ tiếp tục nhập khẩu vi của các loài cá mập khác không bị ảnh hưởng bởi Công ước về thương mại quốc tế đối với các loại đang bị đe dọa (CITES). Hơn nữa, việc áp dụng luật cũng rất khó khăn. Các loài cá mập được bảo vệ (cá mập đại dương mõm trắng, ba loại cá mập đầu búa và cá nhám) vốn rất khó phân biệt với các loại khác.

Nhưng những chiến dịch được các hiệp hội bảo vệ môi trường tiến hành từ nhiều năm qua đã bắt đầu mang lại kết quả. Lượng vi cá mập nhập khẩu vào Hồng Kông đã giảm xuống còn 3.351 tấn trong năm 2012, so với năm 2011 là 10.340 tấn, theo như con số chính thức của chính quyền Hồng Kông.

Phân nửa lượng vi cá trao đổi được thực hiện tại Hồng Kông, nơi mà món súp vi cá thường là món ăn đắt tiền được ưa chuộng nhất, trong những bữa tiệc.

Từ hai năm qua, ngày càng có thêm nhiều doanh nghiệp từ chối món này. Công ty hàng không của Hồng Kông là Cathay Pacific, không còn chấp nhận vận chuyển hàng là thịt hay vi cá mập được đánh bắt trên biển. Nhiều chuỗi khách sạn hạng sang như Shangri-La và Peninsula đã loại các món ăn có sử dụng vi cá mập ra khỏi thực đơn các nhà hàng của mình.

Trên con đường được mệnh danh là « Dried Seafood street » (đường của các loại hải sản khô) ở Hồng Kông, hàng chục cửa tiệm bày bán từ những mẫu vi cá có chất lượng trung bình được bọc bằng ni-lông trong suốt, cho đến các sản phẩm cao cấp, được chưng trong tủ kính có khóa, mà giá cả có thể lên đến 10.000 đô la Hồng Kông một ký (tương đương 1.000 euro).

Frederick Yu, một thương nhân trong lãnh vực này từ mười năm qua thở dài : « Ngày càng có nhiều thanh niên cho rằng món súp vi cá là một món ăn mang tính tàn ác ». « Đối với người Hoa, chỉ có hai món trân quý nhất là vi cá và bào ngư. Người phương Tây ăn trứng cá muối và gan béo, các món đó chẳng phải là tàn ác sao ? » - ông Yu bực tức nói. Ông khẳng định ủng hộ các biện pháp bảo vệ cá mập, nhưng tỏ ý tiếc rằng giới doanh nhân lại là những người đầu tiên bị chĩa mũi dùi.

Hôm thứ Năm 14/3, ngày diễn ra hội nghị CITES, 178 nước thành viên đã thông qua chủ trương bảo vệ năm loài cá mập, mặc dù Nhật Bản và Trung Quốc phản đối. Từ nay cho đến 18 tháng tới, các nước xuất khẩu sẽ phải có được giấy phép để xuất đi các loài trên, trong lúc vẫn phải đảm bảo việc duy trì các loài cá mập được bảo vệ, nếu không sẽ bị trừng phạt.

Đối với Ho Siu Chai, chủ tịch hiệp hội kinh doanh vi cá ở Hồng Kông, các biện pháp trên chỉ ảnh hưởng đến 1/10 số thương vụ hiện nay. Ông nói với AFP : « Điều này không thành vấn đề với chúng tôi. Chúng tôi có khoảng 400 loài cá mập, nên luôn có thể nhập khẩu vi của các loài khác. Chúng tôi có cách nhìn lạc quan, không chống đối biện pháp hạn chế mới ».

Theo Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc, hàng năm trên thế giới có khoảng 100 triệu con cá mập bị giết chết, và trong vòng một thế kỷ qua đã có 90% lượng cá mập đã bị tiêu diệt. Cách khai thác vi cá cũng gây bất nhẫn : các ngư dân cắt vây khi cá mập hãy còn sống, rồi thả chúng ra biển trong tình trạng hấp hối.

Theo bà Silvy Pun, giám đốc chi nhánh Hồng Kông của hiệp hội Mỹ Sharp Savers (Cứu vớt loài cá mập) thì việc áp dụng quyết định mới của CITES khá khó khăn. Ba loài cá mập đã được bảo vệ là cá mập trắng lớn, cá mập heo và cá mập « hành hương » rất dễ nhận dạng, còn năm loài mới thì khó hơn.

Bà Silvy Pun cho rằng : « Giai đoạn sắp tới sẽ rất, rất khó khăn để vận dụng ở Hồng Kông. Cách thức duy nhất để nhận dạng các loài cá mập được bảo vệ mà không sai sót, là thử ADN. Tuy nhiên theo tôi biết thì kỹ thuật này không được sử dụng tại Hồng Kông ».

Còn cơ quan chính phủ Hồng Kông phụ trách bảo vệ môi trường cho biết, là sẽ tôn trọng các quyết định của CITES, nhưng không cho biết cụ thể.