Năm 2024 tiếp tục đánh dấu sự phát triển đáng tự hào, khi tôm Việt Nam vững vàng trước thách thức và duy trì tăng trưởng tại các thị trường chủ chốt như Mỹ, EU, cùng sự bứt phá mạnh mẽ tại Trung Quốc. Điều gì đã giúp ngành tôm khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế? Hãy cùng khám phá lợi thế cạnh tranh đặc biệt của tôm xuất khẩu Việt Nam trên thị trường thế giới qua bài viết này.
Thành tựu nổi bật trong xuất khẩu tôm năm 2024
Năm 2024 đánh dấu một cột mốc quan trọng khi xuất khẩu tôm Việt Nam tiếp tục tăng trưởng ổn định tại các thị trường trọng điểm như Mỹ, EU và Trung Quốc.
Tính đến tháng 11/2024, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc và Hồng Kông đạt 761 triệu USD, tăng trưởng ấn tượng 34% so với cùng kỳ năm trước. Nhu cầu tiêu thụ dịp Tết Nguyên đán tại Trung Quốc đã đẩy thị trường này vượt qua Mỹ, trở thành nhà nhập khẩu lớn nhất của tôm Việt Nam trong năm.
Tại Mỹ, xuất khẩu tôm ghi nhận doanh thu 702 triệu USD, tăng 10% so với năm 2023. Giá tôm tại thị trường này tăng nhẹ do lo ngại về chi phí vận chuyển trong dịp cuối năm. Sự tăng trưởng ổn định này cho thấy tôm Việt Nam vẫn được ưa chuộng tại các thị trường cao cấp.
Đặc biệt, giá trị xuất khẩu tôm chân trắng - sản phẩm chủ lực của Việt Nam - có xu hướng tăng, giúp cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp. Điều này tạo động lực lớn để ngành tôm tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Lợi thế cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường quốc tế 2024
Chất lượng vượt trội đạt tiêu chuẩn quốc tế
Tôm Việt Nam nổi tiếng với chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe như ASC, BAP, và Global GAP. Các doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ tập trung vào sản xuất tôm đông lạnh mà còn đẩy mạnh sản phẩm chế biến sẵn và tôm hữu cơ. Điều này giúp tôm Việt Nam không chỉ thâm nhập mà còn giữ vững vị thế tại các thị trường khó tính như EU và Nhật Bản.
Để duy trì lợi thế cần tiếp tục cải thiện chất lượng, giảm giá thành sản xuất và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong nuôi trồng
Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu
Chính phủ Việt Nam đã tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy xuất khẩu tôm thông qua các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA. Những chính sách ưu đãi về thuế nhập khẩu, kết hợp với sự hợp tác giữa các doanh nghiệp và nông dân, giúp xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, đảm bảo chất lượng và giá thành cạnh tranh.
Khả năng đáp ứng linh hoạt nhu cầu thị trường
So với các đối thủ như Ecuador hay Ấn Độ, Việt Nam có lợi thế về khả năng cung cấp sản phẩm chất lượng đồng đều với giá cả hợp lý. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng không ngừng nâng cao năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu đặc thù của từng thị trường.
Những thách thức và cơ hội tôm xuất khẩu Việt Nam sắp tới
Thách thức lớn trên thị trường quốc tế
Ngành tôm Việt Nam đối mặt với nhiều rào cản như tiêu chuẩn chất lượng ngày càng khắt khe, biến động chi phí sản xuất và cạnh tranh gay gắt từ các nước xuất khẩu lớn. Bên cạnh đó, các vấn đề nội tại như kiểm dịch giống, quản lý dịch bệnh và chi phí lao động cũng là những yếu tố cần được cải thiện.
Cơ hội từ xu hướng tiêu dùng toàn cầu
Sự gia tăng nhu cầu tiêu thụ tôm hữu cơ và sản phẩm chế biến sẵn trên toàn cầu mang lại cơ hội lớn cho Việt Nam. Ngoài ra, các thị trường mới nổi như Trung Đông và Nam Á đang trở thành mục tiêu tiềm năng để mở rộng xuất khẩu.
Xu hướng và giải pháp phát triển bền vững
Ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo
Ngành tôm đang dần ứng dụng các công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý trang trại, giúp tối ưu hóa quy trình nuôi trồng và giảm rủi ro dịch bệnh. Đồng thời, chuyển đổi số trong chuỗi cung ứng cũng giúp tăng tính minh bạch và hiệu quả vận hành.
Phát triển bền vững với tôm hữu cơ
Tôm hữu cơ không sử dụng kháng sinh đang trở thành xu hướng tiêu dùng mới. Các doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh mô hình nuôi trồng thân thiện với môi trường để đáp ứng các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội và quản trị), từ đó gia tăng giá trị sản phẩm.
Xây dựng thương hiệu quốc gia cho tôm Việt Nam
Việc xây dựng thương hiệu "Tôm Việt Nam – Chất lượng vàng" không chỉ giúp tăng giá trị xuất khẩu mà còn góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ thủy sản thế giới.