Bài kiểm tra sức khỏe mới cho cá

Các nhà khoa học từ Na Uy đã tạo ra một phương pháp mới để đánh giá tình trạng miễn dịch của cá hồi, giúp các nhà nghiên cứu và nông dân hiểu rõ hơn về cách cá sẽ thích nghi với môi trường nước mặn.

Cá hồi
Cách để cá hồi thích nghi với môi trường nước mặn. Ảnh: Nofima

Làm thế nào để kiểm tra tình trạng miễn dịch? 

Cuộc thí nghiệm có thể cung cấp thông tin hữu ích cho người nuôi cá trong các vấn đề về nuôi trồng, chẳng hạn như khi chuyển cá hồi từ môi trường nước ngọt sang môi trường biển. Kết quả có thể giúp tăng cơ hội sống sót của những cá thể cá hồi non. Hàng năm, khoảng 15% cá hồi nuôi bị chết sau khi được chuyển từ các bể nước ngọt trên đất liền sang các lồng lưới trên biển. Hầu hết đều chết ngay sau khi được chuyển đi, khiến cho tầm quan trọng của thử nghiệm được tăng lên đáng kể. 

Nofima (Viện nghiên cứu Thực phẩm, Thủy sản và Nuôi trồng thủy sản tại Na Uy) đã phát triển một xét nghiệm chẩn đoán đo lường hoạt động của 44 gen quy định hệ thống miễn dịch. Mẫu thí nghiệm được lấy từ mang hoặc vây lưng mà không gây hại cho cá. 

Công ty Nofima

Nofima đã phát triển một xét nghiệm chẩn đoán đo lường hoạt động của 44 gen quy định hệ thống miễn dịch. Ảnh: Wikimedia Commons

Dựa trên việc đánh giá nhiều gen và chọn ra những gen cung cấp nhiều thông tin nhất về tình trạng miễn dịch. Các nhà khoa học đã thu thập một lượng lớn dữ liệu từ các thí nghiệm nội bộ khác nhau tại Nofima. Hoạt động của các gen được chọn phân tích lấy từ các địa điểm nuôi cá khác nhau, các nhóm cá và các điều kiện môi trường khác nhau. Các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu này để phát triển dữ liệu cung cấp cơ sở cho việc chẩn đoán tình trạng miễn dịch. 

Hoạt động gen biểu lộ tình trạng cơ thể 

Các gen này đưa ra “mệnh lệnh” cho các tế bào của cơ thể để tạo ra các protein có chức năng nhất định. Các gen có thể tăng hoặc giảm hoạt động một khoảng thời gian rất lâu trước khi chúng ta có thể nhìn thấy những thay đổi trong tình trạng của cá.  Họ tiến hành đo lường hoạt động của các gen được lựa chọn cẩn thận để đánh giá tình trạng miễn dịch và sức khỏe của cá hồi. 

Các nhà khoa học đã xác định được mức độ hoạt động bình thường của mỗi gen trong số 44 gen ở những con cá có trạng thái tốt. Nếu mức độ hoạt động quá cao hoặc quá thấp, nó có thể cho thấy tình trạng miễn dịch kém, điều này có nghĩa là bây giờ họ đã có thể đưa ra các xét nghiệm về tình trạng miễn dịch ở cá hồi. 

Cá hồi

Công cụ mới trong việc đánh giá chất lượng của các cá thể còn non, năng lực miễn dịch và mức độ khỏe mạnh. Ảnh: Financial Times

Các nhà nghiên cứu có thể biết cá thể nào ở trong tình trạng tốt và ngược lại. Sự phát triển thành công của kỹ thuật mới này cung cấp cho các công ty một công cụ mới trong việc đánh giá chất lượng của các cá thể còn non và xác định năng lực miễn dịch và mức độ khỏe mạnh của cá hồi non trước khi chuyển chúng ra môi trường biển. Công cụ chẩn đoán tình trạng miễn dịch này cũng có thể được sử dụng trong các dự án nghiên cứu trong tương lai về hiệu suất và khả năng sống sót của cá hồi non. 

Ứng dụng trong các dự án khác

Nhận thấy lợi ích của việc sử dụng thử nghiệm này lên các dự án nghiên cứu khác. Họ đã tiến hành dùng thử nghiệm này ở trung tâm nghiên cứu CtrlAQUA (trung tâm đổi mới dựa trên những nghiên cứu về các hệ thống nuôi trồng thủy sản khép kín) để kiểm tra xem các cách khác nhau để tạo ra cá hồi non có kích cỡ lớn trong các cơ sở tuần hoàn khép kín có ảnh hưởng đến tình trạng miễn dịch trước khi chuyển ra biển hay không.  

Cá hồi

Hi vọng trong tương lai sẽ có nhiều nghiên cứu được thực hiện hơn cho các loài thủy hải sản khác. Ảnh: trca.ca

Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cho biết họ cũng sử dụng thử nghiệm này trong những dự án về việc điều tra và xem xét các thành phần trong thức ăn có ảnh hưởng đến sức khỏe của cá hay không. Hi vọng trong tương lai sẽ có nhiều nghiên cứu được thực hiện để tạo ra điều kiện phát triển và gia tăng nhiều lợi ích hơn cho các loài thủy hải sản.

Đăng ngày 13/10/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Cá thông minh đến mức nào?

Trong một thời gian dài, khả năng nhận thức của cá thường bị đánh giá thấp, phần lớn do các nghiên cứu chủ yếu được tiến hành trong môi trường phòng thí nghiệm – nơi không phản ánh đầy đủ điều kiện sống tự nhiên. Những hạn chế của việc nuôi nhốt, bao gồm cả stress và thiếu kích thích môi trường, có thể làm sai lệch hành vi và hiệu suất nhận thức của cá, từ đó dẫn đến những hiểu biết phiến diện về năng lực trí tuệ của chúng.

Cá
• 10:53 28/05/2025

Ứng dụng Bacillus subtilis và Bacillus licheniformis trong nuôi trồng thủy sản

Trong bối cảnh ngành thủy sản đang đẩy mạnh phát triển theo hướng bền vững, việc ứng dụng các vi sinh vật có lợi trong nuôi trồng đang ngày càng phổ biến. Hai trong số những loài vi khuẩn được ứng dụng rộng rãi là Bacillus subtilis và Bacillus licheniformis – những chủng có khả năng sinh enzyme mạnh, hỗ trợ tiêu hóa, tăng miễn dịch và cải thiện môi trường nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:01 27/05/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 01:26 23/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 01:26 23/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 01:26 23/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 01:26 23/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 01:26 23/06/2025
Some text some message..