Bệnh "ice-ice" trên rong biển

“Ice-ice” được biết đến bằng sự phân hủy mô dần dần và mất sinh khối rong biển. Sự mất sinh khối này làm giảm năng suất, giảm chất lượng lẫn số lượng carrageenan.

rong biển
Rong biển Kappaphycus alvarezii. Ảnh: commons.wikimedia

Rong biển chiếm gần 30% sản lượng nuôi trồng thủy sản toàn cầu, điều này mang lại cơ hội quan trọng, tạo ra việc làm và của cải cho người dân nông thôn ven biển. Eucheumatoids (Kappaphycus alvarezii, K. striatus, K. malesianus và Eucheuma denticulatum) là loài rong biển nhiệt đới được trồng thương mại làm nguyên liệu sản xuất carrageenans, polysaccharide, chúng được sử dụng rộng rãi trong ngành dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm. Phần lớn việc canh tác này diễn ra ở Đông Nam Á, đặc biệt là Indonesia, Philippines và Malaysia; quy mô sản xuất nhỏ hơn ở khu vực Tây Ấn Độ Dương bao gồm Kenya, Madagascar, Mozambique và Tanzania. 

Tuy nhiên việc canh tác này bị suy giảm sản lượng do ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Cụ thể là tình trạng “ice-ice” gây ra thiệt hại nghiêm trọng trong quá trình canh tác. Tình trạng này lần đầu tiên được quan sát thấy ở Philippines vào những năm 1970 và thường gặp ở các trang trại trên tất cả các vùng sản xuất.

Bệnh được đánh dấu bằng sự phân hủy các cấu trúc mô một cách từ từ cho đến mất sinh khối, đặc biệt nếu bệnh xảy ra trên các cành sơ cấp gắn các cá thể vào dây hoặc dây canh tác, làm cho cây tách ra. Sự mất sinh khối này làm giảm năng suất trang trại (trong một số trường hợp lên đến 70%), làm giảm chất lượng và số lượng carrageenan (25% –40% rong biển bị ảnh hưởng), làm rong thương phẩm giảm giá trị trên thị trường. 

rong biển bệnh
(a) Các nhánh và đỉnh của "ice-ice" giảm sắc tố hoặc "tẩy trắng", (b) Nhiễm trùng "ice-ice" có dấu hiệu ảnh hưởng đến các mô sơ cấp, thứ cấp và đỉnh (c) "ice-ice" cùng xảy ra với tảo đỏ dạng sợi (hình chữ nhật đỏ).

Tình trạng này thường có các dấu hiệu điển hình là trắng thân, giảm sắc tố hoặc "tẩy trắng". Tẩy trắng thường có thể được phân biệt với hiện tượng do tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím hoặc hút ẩm, chỉ xảy ra ở phần ngọn của cây đang phát triển và ở những bộ phận nằm trên mặt nước trong thời gian dài. Ngược lại, sự giảm sắc tố thường được quan sát thấy nhiều nhất ở phần gốc thành các đốm trắng nhưng hiện tượng này cũng có thể lan rộng đến các vùng đỉnh. Sự giảm sắc tố này thường được theo sau bởi sự mềm đi của mô, càng nghiêm trọng là sự tan rã của mô bệnh.

Tuy nhiên, do không có tác nhân, nguyên nhân đơn lẻ hoặc kết hợp nào được xác định, “ice-ice” có thể được coi là một hội chứng bệnh phức tạp, trong đó nhiều yếu tố góp phần vào sự phát triển của các dấu hiệu bệnh. Tóm lại có thể các yếu tố phi sinh học và sinh học liên quan đến sự phát triển của “ice-ice” cần phải được nghiên cứu một cách nghiêm túc và có các chiến lược cụ thể để giảm thiểu thiệt hại kinh tế nếu dịch bệnh bùng phát. 

Việc xác định các yếu tố gây bệnh “ice-ice” và tương tác của chúng với các yếu tố gây do môi trường sẽ tạo điều kiện cho việc xây dựng các hướng dẫn chăm sóc sức khỏe rong biển như nhân giống cây con, quản lý trang trại và giám sát rủi ro dịch bệnh, nhằm giữ lại sự đa dạng về chức năng và di truyền, đồng thời tối ưu hóa các kỹ thuật canh tác để hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây stress.

Nguồn: Ward G.M., Kambey C.S.B., Faisan J.P. Jr., et al. Ice-Ice disease: An environmentally and microbiologically driven syndrome in tropical seaweed aquaculture. Rev Aquac. 2021;00:1–26.

Đăng ngày 18/05/2022
Hồng Huyền @hong-huyen
Dịch bệnh

Nấm đồng tiền: Mối đe dọa đến sức khỏe tôm nuôi

Nấm đồng tiền hay còn gọi là nấm chân chó luôn là vấn đề thách thức đối với người nuôi tôm bởi loại này gây tổn thất không hề nhỏ cho ao tôm, khiến tôm dễ mắc phải nhiều bệnh và làm ảnh hưởng đến năng suất vụ nuôi.

Nấm đồng tiền
• 10:18 26/02/2024

Một số loài ký sinh trùng phổ biến ở tôm

Trong quá trình nuôi tôm luôn gặp phải các trường hợp tôm nhiễm bệnh mà chết dần. Trong đó, ký sinh trùng là một trong những nguyên nhân gây ra, đặc biệt là các loài nội ký sinh trùng. Cùng tìm hiểu qua đặc điểm của những loài ký sinh trùng dưới đây nhé!

Tôm
• 09:56 22/02/2024

Không nên chủ quan với các bệnh đường ruột trên tôm

Với sự phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là về tôm, việc thấu hiểu về đường ruột tôm mở ra cánh cửa cho những tiến bộ trong y học thủy sản và ứng dụng những công nghệ, kỹ thuật hiện đại trong việc cải thiện sản xuất và chất lượng tôm nuôi.

Tôm thẻ
• 09:43 19/02/2024

Phòng bệnh trắng đuôi trên tôm càng xanh

Tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii) là loài tôm nước ngọt được nuôi ở nhiều nước trên thế giới nhờ tốc độ tăng trưởng nhanh và có giá trị kinh tế cao.

Tôm càng xanh
• 10:42 21/01/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 19:21 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 19:21 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 19:21 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 19:21 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 19:21 29/03/2024