Cá đuối nước ngọt khổng lồ hay còn được gọi là cá đuối sông Mekong (Danh pháp khoa học là Himantura polylepis), là một loài cá đuối nước ngọt trong họ Dasyatidae thuộc bộ cá đuối Myliobatiformes phân bố tại vùng bán đảo Đông Dương và đảo Borneo của Indonesia.
Nhiều cá thể có kích thước khổng lồ đã được ghi nhận. Cá đuối sông Mekong là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới. Ở phần đuôi của chúng chứa chất độc cực kỳ nguy hiểm. Khi mang thai, chúng thường hung dữ hơn so với các thời điểm khác trong năm.
Các chuyên gia hiện chưa thể ước tính số lượng loài này, tuy nhiên chúng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng liên quan tới các hoạt động của con người. Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên (IUCN) đã xếp loài cá đuối này vào nhóm nguy cấp.
Sông Mekong là một trong những con sông lớn nhất trên thế giới, bắt nguồn từ cao nguyên Thanh Tạng nơi sông bắt nguồn thuộc tỉnh Thanh Hải, chảy qua Vân Nam Trung Quốc, qua các nước Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và đổ ra Biển Đông ở Việt Nam.
Hiện nay sông Mekong đang là nơi sinh sống của hơn 1.000 loài cá. các nhà khoa học đang tìm kiếm các sinh vật như cá úc, cá trê, cá đuối gai độc khổng lồ, cá nhái răng nhọn, cá chép lớn, ăn thịt ở sông Mekong các loài cá này có thể nặng tới hơn 90 kg và dài hơn 1,80 mét. Ngoài ra sông Mê Kông còn có các loài cá chiên và cá lăng quý hiếm, chưa kể đến cá hô và cá chép khổng lồ, dịch vụ du lịch câu cá vì thế rất phát triển ở đây.
Các chuyên gia thuộc dự án "Wonders of the Mekong" do Mỹ tài trợ, đã tiến hành giải cứu một con cá đuối nước ngọt khổng lồ bị sa lưới nhóm ngư dân ở tỉnh Stung Treng của Campuchia. Nhóm chuyên gia quốc tế tới hiện trường làm việc với các ngư dân để tháo lưỡi câu khỏi con cá. Sau khi được kiểm tra tình trạng sức khỏe và cân đo, con vật được thả trở về môi trường sống tự nhiên.
Được biết, con vật có kích thước khổng lồ, dài 4m, nặng tới 180kg. Đây là một con cá đuối cái, thuộc một trong những loài cá lớn và quý hiếm nhất Đông Nam Á. Con vật nuốt chửng những con cá nhỏ bị móc làm mồi ở lưỡi câu và bị nhóm ngư dân bắt được.
Quá trình giải cứu cá đuối nước ngọt ở sông Mekong
Con cá đuối nước ngọt này không phải là sinh vật khổng lồ duy nhất ẩn náu trong vùng nước giàu phù sa này. Cũng tại con sông này tồn tại con cá tra dầu và cá chép khổng lồ có thể đạt kích thước tới 3m, nặng 270kg. Trưởng dự án Zed Hogan, một nhà sinh vật học về cá đến từ Đại học Nevada cho biết “hệ sinh thái dưới nước của sông Mekong vẫn chưa được giới chuyên gia trên thế giới tìm hiểu hết”.
Nhóm nghiên cứu cho rằng, ở vùng nước nơi cách xa vị trí các ngư dân bắt được con cá đuối có những vực sâu tới 80m. Nhiều khả năng đây là nơi còn có những sinh vật khổng lồ hơn. Tuy nhiên hiện số lượng loài này trong sông Mekong vẫn chưa rõ. Khoa học cũng chứng minh được chúng có thể sống ở vùng nước biển như các loài cá đuối khác không. Cũng kèm theo đó là một điều đáng buồn là loài cá đuối này đang dần biến mất một phần vì việc xây đập thủy điện trên lưu vực sông Mekong.
Qua đây, ta thấy được một sinh vật khổng lồ mà dòng sông mekong này che đậy, còn rất nhiều điều kì thú, những loài sinh vật khổng lồ chưa được phát hiện những sinh vật chỉ có trong tưởng tượng. Từ đó đặt ra dấu chấm hỏi lớn cho các nhà khoa học tìm và giải mã những mảnh ghép trong bức tranh sinh thái sông Mekong, làm sinh động hơn và cũng là cơ sở cho những nghiên cứu sâu hơn về dòng sông này trong tương lai.