Nuôi tôm hiện có quá nhiều rủi ro, phụ thuộc vào nhiều yếu tố, cả môi trường khách quan lẫn chủ quan. Tuy nhiên nhiều nông dân tâm huyết với nghề này cho biết, thành công hay thất bại là do con giống quyết định. Bởi người nuôi tôm dù có kinh nghiệm, kỹ thuật chuyên môn sâu, môi trường thời tiết thuận lợi, cơ sở hạ tầng tươm tất, mà thả tôm giống không chất lượng và có mầm bệnh thì cũng thất bại. Ông Lê Thanh Đèo ở xã Gia Hòa 2, huyện Mỹ Xuyên, cho rằng: “Trong quá trình nuôi tôm, quan trọng nhất là chọn con giống, kỹ thuật cải tạo ao và quản lý môi trường nuôi cho tốt, làm tốt các khâu này thì nuôi sẽ thành công”.
Cùng với đó, người nuôi gặp rất nhiều khó khăn khi chọn con giống đi xét nghiệm bệnh. Vì hiện nay, con giống nhiễm vi khuẩn Vibrio para-haemolyticus gây hoại tử gan tụy chết sớm (hay còn gọi là EMS); con giống nhiễm dư lượng kháng sinh quá cao, nuôi chậm lớn, chi phí đội lên cao. Nhiều địa phương trong tỉnh có diện tích nuôi tôm lớn, nhưng lại chưa có các cơ sở với đầy đủ thiết bị xét nghiệm. Chính vì vậy, người nuôi tôm cần chọn những cơ sở cung cấp tôm giống có uy tín, đồng thời trang bị cho mình cách cơ bản để chọn con giống tốt bằng cảm quan. Ông Trần Ngọc Tuấn – Phòng Quản lý dịch bệnh Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Sóc Trăng hướng dẫn như sau: “Ở khâu chọn giống nên chọn tôm bột cỡ 12 đến 15mm. Trạng thái hoạt động của con giống phải khỏe, nhanh nhẹn. Tôm phải bơi lội thành đàn và ngược dòng bơi liên tục; phản xạ tốt khi có tác động từ các yếu tốt bên ngoài như tiếng động hay ánh sáng. Các phụ bộ trên tôm phải đầy đủ, hoàn chỉnh, các đốt thân trên tôm có dạng hình chữ nhật, đầu và thân tôm cân đối, khi bơi chân đuôi tôm phải có dạng hình chữ V; màu sắc con giống trong sáng, vỏ mỏng, sạch và màu của gan tụy có màu vàng sậm hay nâu nhạt”. Ông Nguyễn Văn Kha - Công ty TNHH Ngọc Minh cho biết: “Điều kiện đầu tiên để đảm bảo chất lượng con giống là nguồn xuất xứ của tôm mẹ. Quá trình vận chuyển tôm giống phải đảm bảo đầy đủ các yếu tố sức khỏe cho tôm. Trước khi xuất bán cho bà con thì công ty chúng tôi đều có chuyển mẫu đi xét nghiệm để bảo đảm chất lượng tôm giống chuẩn, sạch bệnh”.
Người nuôi tôm luôn quan trọng về chất lượng con giống là hàng đầu.
Trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng hiện có hơn 60 cơ sở ương dưỡng con giống tôm nước lợ, nguồn con giống chủ yếu nhập từ ngoài tỉnh về. Công tác kiểm dịch, kiểm tra chất lượng nguồn con giống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Hiện nay, Chi cục Chăn nuôi và Thú y đã thực hiện chương trình kiểm tra thủ tục giấy tờ, giám sát lấy mẫu xét nghiệm dịch bệnh trên tôm giống tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thủy sản. Thạc sĩ Trần Tuấn Phong, Trưởng Phòng Quản lý dịch bệnh, Chi cục Chăn nuôi và Thú y Sóc Trăng cho biết: “Trong vụ nuôi tôm năm 2016, Chi cục đã triển khai nhiều biện pháp để tăng cường quản lý chất lượng con giống khi nhập tỉnh như: Tổ chức các đợt tuần tra liên ngành kiểm tra các phương tiện vận chuyển con giống nhập tỉnh. Mỗi tháng Chi cục lấy mẫu giám sát con giống ở các cơ sở cung ứng để xét nghiệm các bệnh: Đốm trắng, hoại tử gan cấp trên tôm nuôi”.
Trong 35.300 ha ao nuôi đã thả giống, có trên 4.000 ha bị thiệt hại và hơn phân nửa xảy ra ở Vĩnh Châu. Chính vì vậy, công tác giám sát quản lý giống được ngành chuyên môn địa phương chú trọng, nhất là trong giai đoạn thả giống rộ hiện nay. Ông Lê Quang Minh, Trưởng trạm Chăn nuôi và Thú y thị xã Vĩnh Châu, cho biết: “Chúng tôi thường xuyên kiểm tra các trại giống, các phương tiện vận chuyển con giống ra vào địa bàn, cho lấy mẫu con giống ngẫu nhiên tại các Trại giống để làm xét nghiệm về các dịch bệnh trên tôm. Tuyên truyền và hướng dẫn người nuôi tôm cách chọn con giống và cơ sở cung cấp giống có uy tín” .
Ngành khuyến nông khảo sát môi trường ao nuôi vụ nuôi tôm 2016.
Ngoài 3 nguyên nhân chính gây tôm chết hiện nay là bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (chiếm 964 ha diện tích thiệt hại), bệnh đốm trắng (chiếm 200 ha) và do khí độc môi trường (2.878 ha), thì trong các mẫu thu tôm giống xét nghiệm, có nhiều mẫu có kết quả dương tính với bệnh vi bào tử trùng. Do đó, thời gian tới để chọn được đàn giống có chất lượng, ngoài việc xét nghiệm bệnh đốm trắng và gan tụy cấp thì người nuôi cần quan tâm xét nghiệm thêm bệnh vi bào tử trùng trước khi thả nuôi./.