Câu chuyện “đồng tôm ngàn tỷ”

Đầu tháng 7-2017, chúng tôi có dịp đi tìm hiểu thực tế về tình hình nuôi tôm ở một số địa phương thuộc tỉnh Quảng Ninh - nơi được xem là đang sở hữu “đồng tôm ngàn tỷ”, với hàng trăm hộ trở thành tỷ phú nhờ nuôi tôm.

“đồng tôm ngàn tỷ”, nuôi tôm, tôm nuôi
Doanh thu từ nghề nuôi tôm hiện chiếm gần 31% tổng giá trị ngành nuôi trồng thủy sản của Quảng Ninh

Từ “mỏ tôm” Tiên Yên...

Lúc chúng tôi có mặt tại xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên, vụ thu hoạch tôm công nghiệp đã kết thúc trước đó gần một tháng, nhưng âm vang của “bài ca con tôm” thì vẫn chưa dứt. Trao đổi với khách đến thăm, nhiều chủ nuôi tôm không kìm được niềm vui, sự hồ hởi khi nói về chuyện nuôi tôm công nghiệp thay cho mô hình nuôi tôm quảng canh vốn đã “bám rễ” từ nhiều năm nay.

Theo lời kể của anh Nguyễn Văn Phương, chủ hộ nuôi tôm mức “thường thường bậc trung” ở địa phương thì Hải Lạng có 12 thôn bản, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu dân tộc Dao) chiếm trên 50%. So với nhiều địa phương ven biển Quảng Ninh, nghề nuôi tôm ở đây phát triển khá sớm, tuy nhiên, trước đây, người dân trên địa bàn chỉ nuôi ở hình thức quảng canh phụ thuộc vào thời tiết. Đó là chưa kể giống tôm nuôi được nhập từ Trung Quốc thường không được kiểm dịch chặt chẽ, nên không đảm bảo năng suất, chất lượng tôm, mà còn là nguyên nhân khiến dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Năm 2014, thực hiện dự án chuyển đổi từ nuôi tôm quảng canh sang nuôi công nghiệp, nhiều gia đình ở đây đã mạnh dạn tham gia. Chỉ sau hơn 3 năm phát triển, Hải Lạng đã trở thành “mỏ tôm” của huyện Tiên Yên. Điều đáng ghi nhận là sự phát triển của con tôm trên đồng đất Hải Lạng không ồ ạt hay manh mún như ở một số địa phương khác mà bà con luôn lấy hai chữ “bền vững” làm trọng. Nhờ áp dụng triệt để kỹ thuật nuôi, không ham lãi bằng mọi giá nên năng suất bình quân ở hình thức nuôi tôm công nghiệp tại Hải Lạng luôn đạt ở mức cao (khoảng 5-7 tấn/ha)...

... Đến những “tỷ phú tôm”

thủy sản, nuôi tôm, nuôi tôm Quảng Ninh, thủy sản Quảng Ninh, nông dân nuôi tôm,

Những con số mà anh Phương cung cấp quả là có ý nghĩa khi kết hợp với các thông tin mà chúng tôi thu thập được trong quá trình thâm nhập thực tế ở Hải Lạng nói riêng, vùng ven biển tỉnh Quảng Ninh nói chung. Theo tìm hiểu của chúng tôi, mấy năm qua, từ tiền lời có được qua mỗi vụ tôm, nhiều chủ các đầm, ao tôm ở Quảng Ninh đã trở thành “đại gia” theo đúng nghĩa. Và ở địa phương, có nhiều câu chuyện về sự đổi đời nhờ vào con tôm nghe như chuyện “cổ tích”. Trong câu chuyện “cổ tích” ấy không có “cô Tiên” hay “ông Bụt”, mà chỉ có sự quyết tâm thoát nghèo bằng nghề nuôi tôm của chính những người dân nơi đây. Đó là anh Trần Văn Ninh, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Hải Lạng (Tiên Yên) với mô hình nuôi tôm sinh thái, được triển khai trên diện tích 6,5ha, tại rừng ngập mặn mà gia đình nhận khoanh nuôi, bảo vệ đã cho lãi ròng hàng trăm triệu đồng mỗi vụ nuôi. Đó là ông Bùi Ngọc Liêm, Giám đốc Hợp tác xã Cát Phú Hải (TP Móng Cái), người khởi xướng mô hình nuôi tôm công nghệ cao, cũng là “đại gia tôm” vừa đầu tư gần 100 tỷ đồng để phát triển mô hình này. Đó là ông Ngô Hùng Dũng, Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản Tân An (thị xã Quảng Yên), người ngày đêm chung lưng đấu cật cùng nhân viên của mình “sống chết” cùng con tôm, ông còn là tác giả của dự án nuôi tôm siêu thâm canh trong nhà kính với thông số hiệu quả dự tính ở mức 8 vụ/năm, sản lượng 200 tấn/ha/năm, đạt lợi nhuận có thể lên tới hàng chục tỷ đồng. Đó còn là anh Nguyễn Hữu Phước (phường Hà An, thị xã Quảng Yên), người sở hữu mô hình nuôi tôm tiên tiến, mỗi năm thu hoạch khoảng 40 tấn tôm, đạt doanh thu hàng chục tỷ đồng; anh Đinh Thái Minh (TP Hạ Long) với mô hình độc đáo nuôi tôm bằng nhà bạt, cho thu hoạch 3 tấn/vụ trên diện tích 2.000m2...

Họ, những tỷ phú phất lên nhờ “lòng chung thủy” với con tôm cũng như hang trăm người nuôi tôm khác ở Quảng Ninh, dù có khác nhau về vị trí công tác, hoàn cảnh, địa vị, nhưng đều tin rằng cái nghèo thâm căn cố đế không tự nó “rút” khỏi mái nhà mỗi gia đình nếu không tìm ra hướng bứt phá. Trên thực tế, với sự giúp đỡ của đội ngũ cán bộ khoa học, cùng với sự ủng hộ của lãnh đạo địa phương, từ vài héc-ta ban đầu, diện tích nuôi tôm ở Quảng Ninh đã tăng nhanh, cứ năm sau cao gấp vài lần năm trước. Mặc dù những vụ đầu khá trầy trật, do vừa nuôi vừa rút kinh nghiệm, nhưng người nuôi tôm, từ Quảng Yên, Móng Cái cho đến Tiên Yên đã luôn trăn trở và nghĩ suy ngay bên đầm, ao nuôi tôm của mình, ngành khuyến nông của huyện và tỉnh đã làm tốt vai trò hướng dẫn kỹ thuật nên kết quả nuôi tôm ngày càng ổn định và hiệu quả.

Nói về việc này, anh Nguyễn Văn Viện (thôn Đồi Mây, xã Hải Lạng, huyện Tiên Yên) tâm sự: “Con tôm đã giúp nhiều hộ nông dân quê tôi đổi đời. Riêng gia đình tôi, với 1,1ha đầm nuôi tôm, trong năm 2015 thu được 17,5 tấn, đạt doanh thu 3,2 tỷ đồng. Năm 2016 thu được 21,5 tấn, tương ứng doanh thu 3,5 tỷ đồng. Trong thành quả của gia đình tôi có công rất lớn của các anh bên khuyến nông huyện, tỉnh, đặc biệt là lãnh đạo địa phương đã giúp đỡ về kỹ thuật, động viên, tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt...”.

Để có thêm những “mùa vàng” tôm nuôi

Cũng trong chuyến đi về một số địa phương thuộc các vùng tôm ở Quảng Ninh, chúng tôi được nghe các cụm từ ngộ nghĩnh như “biệt thự tôm”, “xe tôm”, có nghĩa là những ngôi biệt thự khang trang đã và đang xây nhờ nuôi tôm, những chiếc “bốn bánh” được mua từ tiền lời nuôi tôm. Trên thực tế, con tôm không chỉ giúp cho người nuôi đổi đời, mà còn làm cho bộ mặt nông thôn mới ngày càng khởi sắc. Cũng dễ hiểu, vì theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh, toàn tỉnh hiện có gần 9.700ha nuôi tôm, cho sản lượng gần 10.000 tấn/năm, giá trị mang lại trên 1.000 tỷ đồng. Riêng năm 2016, tổng giá trị con tôm mang lại là 1.400 tỷ đồng, chiếm gần 31% tổng giá trị ngành nuôi trồng thủy sản.

Trước khi rời Quảng Ninh, chúng tôi được anh Nguyễn Văn Phương, chủ hộ nuôi tôm ở Hải Lạng tiết lộ những con số đầy ý nghĩa: Vụ tôm vừa qua, gia đình anh “chỉ lời” được 420 triệu đồng. Anh Phương kể về lần đầu tiên gia nhập “làng tôm” bằng thứ ngôn ngữ rất đơn giản: “Cách đây hơn 7 năm, lần đầu tiên chọn con tôm làm hướng đi cho gia đình, do chưa có nhiều kinh nghiệm nên bị lỗ khá nặng, đến hai vụ sau mới hoàn hồn. Nhưng cũng nhờ vụ lỗ đó mà anh học được nhiều thứ, trong đó, quan trọng nhất là phải... bình tĩnh.

Để “ăn chắc” trong các vụ tôm, không nên vội. Nên chọn một vụ ăn chắc, thời gian còn lại tranh thủ cải tạo ao, học tập kinh nghiệm của những người nuôi tôm có kỹ thuật cao, tạo môi trường và kiến thức nuôi tốt cho vụ sau. Quan trọng nhất là người nuôi tôm cần liên kết cộng đồng lại với nhau, nhằm chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, cộng đồng bảo vệ môi trường và chia sẻ lợi ích. “Có một điều tối quan trọng là người nuôi tôm không được chạy theo “lực hút” của lợi nhuận, không ỷ lại kinh nghiệm thành công đã qua rồi “làm ẩu”. Cộng đồng quyền lợi, cộng đồng trách nhiệm, sẻ chia khó khăn, thì mới có được những “mùa vàng” tôm nuôi...” Anh Phương “bật mí” với chúng tôi.

Báo Biên Phòng
Đăng ngày 25/07/2017
Nguyễn Đăng Anh
Kinh tế

TS Nguyễn Thanh Tùng làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II

Chiều 25/2, tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, Thứ trưởng Phùng Tiến đã trao Quyết định điều động, bổ nhiệm TS Nguyễn Thanh Tùng giữ chức Viện trưởng Viện này.

Viện Nuôi trồng Thủy sản II
• 10:09 04/03/2022

6 năm “sóng gió” của cộng đồng thủy sản, chỉ vì một quy định

Mới đây, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) đã có đơn thỉnh nguyện gửi Thủ tướng Chính phủ, cùng một số Bộ, ngành về kiến nghị việc sửa đổi quy định “kiểm dịch” đối với sản phẩm thuỷ sản dùng làm thực phẩm.

chế biến cá hồi
• 13:35 21/12/2021

Đề nghị đưa ngành chế biến thủy sản ra khỏi danh mục có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT, góp ý và đề nghị sửa đổi một nội dung quan trọng trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường 2021 đang được Bộ TN&MT hoàn tất.

chế biến cá tra
• 12:52 22/10/2021

Bắt 2 tàu cá vi phạm quy định vùng khai thác

2 tàu cá đang khai thác thủy sản trái quy định vùng khai thác đã bị lực lượng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Cửa Lò - Bến Thủy phát hiện bắt giữ.

tàu cá vi phạm
• 15:10 21/10/2021

Xuất khẩu cá tra sang EU: Cẩn trọng nhưng kỳ vọng phục hồi trong nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu cá tra, đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực tại thị trường châu Âu. Sau giai đoạn trầm lắng năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, nhằm thích ứng với các yêu cầu khắt khe từ Liên minh châu Âu (EU). Những nỗ lực này đang dần phát huy hiệu quả.

Cá tra
• 10:16 16/06/2025

Doanh nghiệp thủy sản bị ép giá: Người nuôi và người lao động chịu thiệt

Trong chuỗi cung ứng thủy sản, doanh nghiệp đóng vai trò cầu nối giữa người nuôi và thị trường. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt Nam đang đối mặt với sự chên ép giá từ các chuỗi bán lẻ lớn quốc tế. Và hậu quả không chỉ dừng lại ở mức doanh thu doanh nghiệp bị suy giảm, mà gánh nặng còn trực tiếp chuyển về người nuôi.

Tôm thẻ
• 10:18 13/06/2025

Cá ngừ Việt Nam tìm 'chìa khóa' vào thị trường 100 triệu dân Ai Cập

Trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu truyền thống như Mỹ và EU gặp nhiều biến động, Ai Cập – quốc gia có nền kinh tế lớn thứ hai tại châu Phi – đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng mới cho ngành thủy sản Việt Nam. Đặc biệt, cá ngừ đóng hộp – mặt hàng xuất khẩu chủ lực – đang được xem là “chìa khóa” để Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường gần 100 triệu dân này.

Cá ngừ
• 09:55 12/06/2025

Tăng trưởng ấn tượng: Ngành chả cá và surimi Việt Nam thu về hơn 100 triệu USD

Trong những năm gần đây, ngành chả cá và surimi (mứt cá – cá nghiền tăng cường mùi vị) của Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế mạnh trên thị trường quốc tế. Theo VASEP, từ năm 2021 đến nay, kim ngạch xuất khẩu surimi dao động trong khoảng 300 – 420 triệu USD mỗi năm, đóng góp khoảng 4–5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước.

Surimi
• 09:44 10/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 19:03 19/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 19:03 19/06/2025

Làm tối môi trường nuôi có giúp tăng sắc tố tôm?

Màu sắc tôm rất quan trọng, cả về mặt chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Màu sắc tôm tươi ngon, đặc trưng của từng loài giúp người tiêu dùng nhận biết và đánh giá chất lượng sản phẩm. Ở một số quốc gia, màu sắc tôm thường được dùng để phân loại và định giá tôm chất lượng cao.

Tôm luộc
• 19:03 19/06/2025

Thủy sản Việt Nam chuyển động cùng thế giới đổi thay

Trước rủi ro từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp thủy sản Việt Nam chủ động tái cơ cấu thị trường xuất khẩu và để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng, sản phẩm được chế biến đa dạng hơn. Trong khó khăn đang rõ khả năng chuyển động cùng thế giới thay đổi của thủy sản Việt Nam.

Nuôi trồng thủy sản
• 19:03 19/06/2025

Làm sao để phân biệt được ốc bươu vàng và ốc bươu đen?

Ốc bươu vàng và ốc bươu đen là hai loài thường xuyên được nhắc tới. Tuy nhiên, đây là hai loại ốc hoàn toàn khác nhau cả về sinh học, tác động đến môi trường và giá trị kinh tế. Việc phân biệt đúng giữa hai loài ốc này là vô cùng quan trọng đối với bà con nông dân, tránh những hậu quả đáng tiếc như thả nhầm ốc bươu vàng vào ao nuôi hoặc ruộng lúa.

Ốc bươu
• 19:03 19/06/2025
Some text some message..