Ông Nguyễn Trung Hiếu - Trưởng Ban quản lý cảng Hòn Rớ (TP. Nha Trang) cho biết: “Tình trạng tàu cá nằm bờ đã diễn ra từ mấy tháng qua, nhưng đến chuyến biển này thì nhiều hơn cả. Qua theo dõi từ đầu năm đến nay, lượt tàu cập cảng Hòn Rớ chỉ đạt khoảng hơn 2.250 lượt, sản lượng hải sản qua cảng chưa đến 3.370 tấn, giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm trước. Cảng Hòn Rớ là nơi tập trung nguồn nguyên liệu cho các doanh nghiệp chế biến thủy sản; sản lượng thấp đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động của doanh nghiệp. Ngay cả các chủ vựa thu mua hải sản cũng trả mặt bằng vì không có cá để nhập”.
Trao đổi với chúng tôi về nguyên nhân nhiều tàu cá khai thác xa bờ không vươn khơi, ông Trần Văn Đạt - ngư dân ở Hòn Rớ phân tích: “Điểm mấu chốt khiến tàu cá nằm bờ hoặc chủ tàu bỏ biển là hiệu quả của chuyến biển. Hiện nay, mỗi chuyến vươn khơi từ 20 ngày trở lên, tổn phí khoảng 100 - 120 triệu đồng, trong đó chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 50%; giá xăng dầu tăng cao mới đây càng khiến cho chi phí của ngư dân tăng lên. Trong khi đó, sản lượng khai thác rất thấp, có tàu câu cá ngừ đại dương đi cả tháng chỉ được 4 - 5 con; tàu lưới cản thì chỉ được 1 - 2 tấn; nhân công thì khan hiếm nên ngư dân đành cho tàu nằm bờ để tránh thua lỗ kéo dài”.
Không riêng gì các tàu cá xa bờ, các tàu khai thác vùng lộng, tuyến gần bờ cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Nhiều ngư dân quanh năm bám biển ở vùng đầm Nha Phu cho biết, sản lượng các loài cá, tôm, ghẹ sụt giảm đến 70 - 80% so với trước đây khiến thu nhập của người dân rất thấp. Đây là nguyên nhân chính khiến ngư dân chán nản, bỏ nghề. Một đêm đi biển mất 150.000 - 200.000 đồng tiền dầu nhưng chỉ bắt được chừng 1kg ghẹ, hơn 1kg cá... Vì vậy ngư dân bán ghe, lên bờ làm các công việc khác có thu nhập cao hơn.
Theo đại diện Chi cục Thủy sản, toàn tỉnh hiện có gần 10.000 tàu cá đăng ký. Trong đó, số tàu cá dưới 20CV hoạt động ven bờ chiếm hơn 55%, tàu có công suất từ 20CV - dưới 90CV hoạt động vùng lộng hơn 30%, có 1.365 chiếc có công suất hơn 400CV hoạt động ở vùng khơi. Tính đến hết tháng 5, tổng sản lượng khai thác thủy sản của ngư dân toàn tỉnh chỉ đạt 36.070 tấn, bằng khoảng 36% kế hoạch năm. Đối với tàu cá xa bờ, từ đầu năm đến nay đã có 5 chuyến biển nhưng chỉ có 1 chuyến ngư dân có lãi cao, còn lại chủ yếu hòa vốn, thậm chí thua lỗ. Điều này đã dẫn đến tình trạng tàu cá nằm bờ, một số chủ tàu đã bán tàu. Trong khi đó, đội tàu công suất nhỏ lại chiếm tỷ lệ rất lớn trong cơ cấu đội tàu khai thác của tỉnh, nhưng nguồn lợi ven bờ, vùng lộng ngày càng suy giảm. Điều này dẫn đến sản lượng khai thác xuống thấp, thu nhập của ngư dân bị ảnh hưởng nên nhiều người bỏ nghề, hàng trăm tàu công suất nhỏ nằm bờ.