Còn xâm phạm vùng biển nước ngoài để khai thác thủy sản trái phép
Theo đánh giá của lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Ngãi, những năm gần đây, công tác quản lý hoạt động nghề cá trong tỉnh có chuyển biến tích cực, ngày càng đi vào nề nếp. Tuy nhiên, tình hình vi phạm pháp luật trong khai thác hải sản vẫn còn diễn ra trên các vùng biển, đặc biệt là tàu cá và ngư dân Quảng Ngãi xâm phạm vùng biển nước ngoài để khai thác thủy sản trái phép chưa chấm dứt.
Trong khi đó, những nỗ lực của các cơ quan chức năng Việt Nam thời gian qua chưa đủ để chống khai thác thủy sản bất hợp pháp đã dẫn đến hệ quả là Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam.
Kế hoạch thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá trên địa bàn tỉnh nhằm chỉ ra các hoạt động khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU); tình hình vi phạm pháp luật về khai thác hải sản đang diễn ra trên vùng biển được giao quản lý; đánh bắt cá trái phép trên vùng biển của các nước.
Nhận ra các vấn đề tồn tại trong triển khai thực hiện thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của tàu cá khai thác hải sản trên biển và tại cảng; những bất cập hạn chế trong công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác.
Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của tàu cá khai thác hải sản trên biển và tại cảng (SWOT) để điều chỉnh kịp thời.
Căn cứ vào đặc điểm nghề cá, đội tàu cá, ngư dân khai thác, ngư trường khai thác, mùa vụ khai thác, sản phẩm thủy sản lên cảng và nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác đến nhà máy chế biến có liên quan hoặc có nghi ngờ liên quan đến các hoạt động khai thác IUU... cơ quan chức năng sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, áp dụng các biện pháp quản lý theo quy định của Việt Nam và tuân thủ theo các quy định quốc tế, bao gồm: Kiểm tra tàu cá trước khi xuất bến; kiểm tra tàu cá cập bến, lên cá; kiểm tra, theo dõi, giám sát hoạt động của tàu cá trong khi khai thác thủy sản trên biển.
Được biết, cảng cá Tịnh Kỳ và cảng neo trú tàu thuyền Tịnh Hòa là 2 cảng lớn của tỉnh có nhiều tàu cá cập bến được bố trí văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá làm việc tại cảng cá, tổ chức thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tại cảng cá thường trực 24/24.
Ưu tiên kiểm tra nhóm tàu có nguy cơ khai thác thủy sản trái phép cao
Mục tiêu kiểm soát chính là đảm bảo việc kiểm tra, kiểm soát, thanh tra truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác một cách đầy đủ, minh bạch và cách tiếp cận đánh giá rủi ro, các tiêu chuẩn kiểm tra để đảm bảo thực hiện việc kiểm soát, ngăn chặn các hoạt động khai thác IUU theo các hướng dẫn của EC, cụ thể:
Hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát trước khi tàu rời bến: 100% tàu cá được kiểm tra hồ sơ giấy tờ và kiểm tra thực tế khi tàu xuất bến. Trong đó, đặc biệt chú trọng đến việc kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với các tàu nằm trong danh sách vi phạm, các tàu có dấu hiệu nghi ngờ đánh bắt thủy sản ở vùng biển nước ngoài, nhằm chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển các nước.
Hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát khi tàu về bến, lên cá: 100% tàu cá được kiểm tra, giám sát, khai báo khi cập cảng; thu nộp nhật ký khai thác; kiểm tra các thông tin ghi trong sổ nhật ký với sản lượng khai thác được; kiểm tra ngư cụ, kích thước mắt lưới. Đảm bảo kiểm tra, thanh tra tại cảng ít nhất 20% sản lượng lên bến đối với cá ngừ, 5% sản lượng lên bến đối với sản phẩm khai thác khác: Cá đáy, cua, ghẹ, cá nổi nhỏ theo khuyến nghị của EC.
Tuần tra, kiểm tra, kiểm soát xử lý vi phạm pháp luật thủy sản trên các vùng biển: Đảm bảo thực hiện có hiệu quả các nội dung của kế hoạch tuần tra, kiểm tra, kiểm soát; kiểm tra, phát hiện ngăn chặn và xử lý đối với các trường hợp vi phạm. Ưu tiên tập trung kiểm tra đối với các nhóm tàu làm các nghề khai thác có nguy cơ thực hiện hoạt động khai thác thủy sản trái phép cao (nghề giã cào; sử dụng xung điện, chất nổ; sử dụng các nghề xâm hại đến môi trường và nguồn lợi....). Ngăn chặn đánh bắt sai vùng, sai tuyến… xử lý nghiêm các trường họp vi phạm pháp luật về thủy sản. Sử dụng hiệu quả các phương tiện, trang thiết bị kiểm soát, giám sát các hoạt động khai thác thủy sản trên biển, kịp thời phát hiện ngăn chặn, xử lý.