Lợi ích của quần thể động vật đơn tính

Việc tạo ra các nhóm động vật toàn đực hoặc toàn cái, được gọi là quần thể đơn tính, đã trở thành một cách tiếp cận hữu ích, tiềm năng trong nuôi trồng thủy sản và chăn nuôi.

tôm càng xanh
Tôm càng xanh Macrobrachium rosenbergii. Ảnh: CTU

Siêu thực phẩm

Trong quá trình học tiến sĩ tại Đại học Ben-Gurion, Ventura đã phát triển các công cụ phân tử cần thiết để sản xuất quy mô thương mại các quần thể đơn tính ở tôm càng xanh Macrobrachium rosenbergii. Tôm đực cạnh tranh để giành được thành công sinh sản bằng cách phát triển thành những con đực có ưu thế lớn. Trong khi một số con đực ưu thế phát triển lớn hơn nhiều so với con cái, chúng ngăn cản sự tăng trưởng và tồn tại chung của toàn bộ quần thể. Do đó, việc chỉ sản xuất những con cái là điều thuận lợi.

Các nhóm toàn cái sử dụng thức ăn hiệu quả hơn, có tỷ lệ sống cao hơn (thậm chí ở mật độ nuôi cao hơn nhiều) và đồng đều hơn vì không có sự sinh sản không mong muốn; chương trình nhân giống di truyền được kiểm soát cao. Khi nuôi trồng không có kế hoạch xảy ra, nó dẫn đến sự đông đúc và lãng phí năng lượng do hoạt động sinh sản đến tăng trưởng. Ngược lại, kiểm soát có kế hoạch - việc giao phối chỉ được thực hiện trong các bể giống cụ thể, trong khi tôm ở các bể khác chỉ tập trung vào mục tiêu tăng trưởng.

Chống lại bệnh tật

Các quần thể tôm đơn tính này gần đây đã được thử nghiệm ở các nước Tây Phi như một biện pháp kiểm soát tiềm năng sinh đối với bệnh sán máng - căn bệnh chết người này do giun dẹp ký sinh ở ốc nước ngọt gây ra. Ốc là món ngon đối với tôm càng xanh, nghĩa là tôm có thể phá vỡ vòng đời của ký sinh trùng chết người.

tôm càng xanh
Nuôi tôm đơn tính giúp kiểm soát quá trình sinh sản của chúng. Ảnh: krsk.au

Đưa các quần thể tôm đơn tính này đến các khu vực ngoài bản địa cũng an toàn về mặt sinh thái. Tôm sẽ không sinh sản nếu không được kiểm soát và không thể tạo ra thế hệ tôm tiếp theo. Ngay cả khi rò rỉ xảy ra vào các đường nước tự nhiên, nó sẽ không thể tồn tại trong hơn một thế hệ. Thực tế, tôm là một mặt hàng thực phẩm được đánh giá cao cũng có nghĩa là chúng có thể giúp duy trì ở các khu vực muốn sản xuất và bán chúng.

Tạo quần thể đơn tính

Sản xuất các quần thể toàn con cái trong tôm càng xanh phụ thuộc vào sự thay đổi giới tính. Điều này được thực hiện bằng cách sử dụng một cơ quan được gọi là tuyến androgen. Khi các tế bào của tuyến này được đưa vào cơ thể con cái ở giai đoạn đầu - chúng sẽ phát triển thành con đực.

Sử dụng các dấu hiệu giới tính di truyền mà tôi đã phát triển, các nhà nghiên cứu đã xác định những “con đực” bị thay đổi này mang một nhiễm sắc thể cái, khiến chúng trở thành những con đực mới. Khi những con đực mới giao phối với con cái, chúng tạo ra một quần thể khoảng 25% "siêu cái". Những siêu tôm cái này sau đó có thể được biến thành siêu tôm đực. Khi lai siêu tôm đực với siêu cái, chúng chỉ tạo ra siêu cái, bằng cách loại bỏ nhiễm sắc thể giới tính đực khỏi quần thể.

Xu hướng được các nhà khoa học quan tâm

Các nhà nghiên cứu và những người trong ngành sản xuất quan tâm đến việc làm thế nào có thể tận dụng các đặc điểm tự nhiên của một giới tính nhất định trong một loài. Trong ngành công nghiệp gia cầm, việc sản xuất các nhóm toàn cái để lấy trứng và sản xuất các nhóm toàn đực để lấy thịt được mong muốn. Điều này cũng tương tự đúng đối với sản lượng sữa và thịt bò ở bò cái và bò đực giống. Tuy nhiên, chúng ta hiện không thể tạo ra các quần thể đơn tính dựa vào quá trình phát triển giới tính của những loài động vật này.

Mặt khác, nuôi đơn tính đã là thực hành phổ biến đối với một số loài thủy sản. Ở các loài cá như cá rô phi và cá da trơn, con đực lớn nhanh hơn, trong khi ở các loài khác như cá trắm cỏ và cá hồi, con cái lại tăng trưởng nhanh hơn. Tạo ra các quần thể đơn tính thúc đẩy phát triển nhanh hơn cũng như gia tăng tốc độ sản xuất.

Con đường phía trước

Thách thức đối với các quần thể đơn tính của tôm càng xanh và các loài khác là sự thu hẹp di truyền của đa dạng quần thể. Sự đa dạng là yếu tố quan trọng để chống lại dịch bệnh trong các quần thể nuôi và là mối quan tâm lớn đối với các loài nuôi trồng thủy sản. 

Để giải quyết vấn đề này, các nhà nghiên cứu đang phát triển các chương trình nhân giống để phục hồi các dòng di truyền được xử lý bằng công nghệ này. Ở các loài giáp xác khác, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra cách điều khiển giới tính giống như cách có thể thực hiện ở M. rosenbergii. Cộng đồng nghiên cứu động vật giáp xác đang làm việc không ngừng để phát triển các công nghệ tương tự cho các loài khác như cua và tôm hùm.

Đăng ngày 25/05/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Thương lái đang thay đổi cách mua tôm như thế nào?

Trong bối cảnh ngành tôm Việt Nam năm 2025 đang phục hồi mạnh mẽ nhưng phải đối mặt với các rào cản thương mại phức tạp, chân dung của "thương lái" đã có sự thay đổi mang tính bước ngoặt.

Tôm
• 14:15 26/12/2025

Khi ao nuôi "già" đi: Làm sao để phục hồi "trái tim" của hệ sinh thái đáy?

Trong nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường chú trọng con giống, thức ăn mà bỏ quên đất đáy ao, hệ sinh thái quyết định sự bền vững. Vậy, làm sao nhận biết ao đã lão hóa và cách hồi sinh nền đáy kiệt quệ sau nhiều vụ nuôi?

Ao nuôi tôm
• 12:04 24/12/2025

Những hiện tượng lạ trong ao nuôi dễ bị nhầm là bệnh

Trong quá trình nuôi thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường ghi nhận một số biểu hiện bất thường xuất hiện đột ngột trong ao. Phổ biến nhất là tôm giảm ăn, nổi đầu, tập trung ở mé ao vào sáng sớm hoặc tôm bơi yếu, phân tán không đều trong ao.

Tôm thẻ
• 11:27 23/12/2025

Vì sao tôm ăn nhiều nhưng chậm lớn?

Trong ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam, hiện tượng tôm ăn mạnh nhưng tăng trưởng kém là thách thức lớn, dẫn đến hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) cao và giảm lợi nhuận. Vấn đề này không chỉ do bệnh lý mà thường xuất phát từ mất cân bằng vi sinh đường ruột, ảnh hưởng bởi môi trường và quản lý.

Cho tôm ăn
• 13:37 22/12/2025

4 bộ phận của cua biển dù ngon mấy cũng không được ăn nếu muốn an toàn sức khỏe

Cua biển, với thịt chắc, gạch béo ngậy, luôn là món khoái khẩu của nhiều người. Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong "kho báu" ấy lại ẩn chứa 4 bộ phận tưởng chừng ngon lành nhưng lại cực kỳ nguy hiểm cho sức khỏe. Cùng khám phá chúng là gì và tại sao bạn tuyệt đối không nên ăn chúng.

Cua biển
• 19:35 28/12/2025

“Bản đồ” ngành tôm năm 2026, Việt Nam đứng ở đâu?

Trong giai đoạn sắp tới, ngành tôm Việt Nam được kỳ vọng sẽ từng bước đặt trọng tâm vào chế biến sâu như một hướng đi chiến lượ

Tôm thẻ
• 19:35 28/12/2025

Độc lạ: Nước Anh cấm luộc tôm hùm khi còn sống

Chính phủ Anh đã công bố kế hoạch cấm hành vi luộc sống tôm hùm, cua và các loài giáp xác khác. Đây là một phần trong chiến lược phúc lợi động vật mới, dựa trên cơ sở khoa học rằng các loài vật này có thể cảm nhận được nỗi đau.

Tôm
• 19:35 28/12/2025

Thương lái đang thay đổi cách mua tôm như thế nào?

Trong bối cảnh ngành tôm Việt Nam năm 2025 đang phục hồi mạnh mẽ nhưng phải đối mặt với các rào cản thương mại phức tạp, chân dung của "thương lái" đã có sự thay đổi mang tính bước ngoặt.

Tôm
• 19:35 28/12/2025

Vietagros 2026: Thúc đẩy xu hướng tiêu dùng xanh

Trong xu thế phát triển hiện nay, sản xuất và tiêu dùng xanh không chỉ là lựa chọn của xã hội hiện đại mà còn là hướng đi tất yếu để xây dựng nền kinh tế bền vững.

Tôm thẻ
• 19:35 28/12/2025
Some text some message..