Điển hình là loài cá có tên là cá nanh heo dưới đây. Không chỉ sở hữu làn da có vằn, chúng còn có hai chiếc nanh hung dữ khiến chúng trông hệt như một chú heo (lợn) rừng nguy hiểm.
Cá nanh heo: một “chiến binh” trên biển
Cá nanh heo (Tên khoa học: Pomacanthus imperator) thuộc bộ cá Vược, họ cá tai tượng. Ngoài ra, chúng còn gọi là cá thiên thần hay cá hoàng đế, đây là một loài cá nổi tiếng với hình dáng cơ thể đẹp cùng nhiều hoa văn rực rỡ và bắt mắt với nhiều màu sắc từ màu cam pha trộn trên thân, những đốm màu xanh tím, nâu, xám, đến những sọc dọc trên thân… Tùy thuộc vào con nước ở những nơi cá nanh heo sinh sống mà chúng sẽ có những màu sắc khác nhau.
Dù sở hữu vẻ ngoài xinh đẹp, nhưng có rất ít người gọi chúng bằng những cái tên mỹ miều mà đa số sẽ gọi chúng là cá nanh heo. Sở dĩ, loài cá này có tên gọi này là bởi chúng có một lớp da dày và cứng (càng trưởng thành thì thịt và da càng dày hơn) cùng bộ răng sắc nhọn giống như răng nanh của heo rừng.
Tên gọi cá nanh heo xuất phát từ ngoại hình độc lạ của chúng
Loài cá này chuyên sống tổ chức thành đàn nơi các rạn san hô có độ sâu lên tới 100m, trải rộng ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và từ Biển Đỏ đến Hawaii, nhóm các đảo phía nam.
Ở Việt Nam, cá nanh heo thường phân bố nhiều ở các khu vực rạn san hô ở vùng biển tỉnh Khánh Hòa, xung quanh đảo Phú Quý, Bình Thuận và Côn Đảo hoặc xa hơn là các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa – Trường Sa.
Giống như những gì ngoại hình thể hiện, cá nanh heo có tính tình rất hung hăng nên được nhiều ngư dân gọi là “chiến binh” trên biển. Để kiếm ăn, chúng có xu hướng tấn công các loài tôm, giáp xác hoặc nhuyễn thể.
Với lợi thế là hàm răng sắc nhọn, cá nanh heo có thể nhai cả bọt biển (hải miên). Người ta ví von rằng độ khỏe và sắc của bộ răng cá nanh heo thậm chí còn tương đương với răng người.
Cá nanh heo: Từ loài cá lạ lùng đến đặc sản vùng biển
Ngày nay, khi ngành du lịch ở Côn Đảo phát triển, cá nanh heo cũng dần trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng và được đông đảo du khách ưa chuộng. Nhờ đó, kinh tế biển ở Côn Đảo cũng ngày càng tăng tiến.
Những người từng thưởng thức qua món ngon chế biến từ cá nanh heo cho rằng, cá nanh heo là loài cá nhiều nạc và có độ béo vừa phải. Chúng vừa mang hương vị hài hòa, đặc trưng và vừa cung cấp hàm lượng dinh dưỡng cao nên được nhiều người ưa thích.
Cá nanh heo nướng mọi được nhiều người sành ăn ưa chuộng. Ảnh: thanhnien.vn
Được biết, cá nanh heo có thể dùng làm nguyên liệu chính cho rất nhiều món ăn ngon như: Cá nanh heo nướng mọi, cá nanh heo nướng muối ớt, cá nanh heo nướng sa tế, lẩu cá nanh heo, cá nanh heo um,... Theo những người sành ăn chia sẻ, cá nanh heo thưởng thức ngon nhất là khi chế biến món nướng, đặc biệt là nướng mọi. Khi đó, thịt cá dày, dai giòn và rất thơm ngon.
Những năm trước, các ngư dân thường để dành cá nanh heo làm món ngon đãi khách quý và rất ít khi bán ra ngoài. Hiện nay, giá thành của cá nanh heo tương đối cao, trung bình khoảng từ 95.000 đến 100.000 đồng/kg nên cũng có nhiều hộ dân đánh bắt cá nanh heo để tăng thêm thu nhập.
Nguyên nhân giá bán loài cá này khá đắt đỏ được cho là do khâu đánh bắt chúng rất khó khăn và mất thời gian. Đặc trưng của cá nanh heo là ngư dân phải dùng câu hay đâm từng con một thay vì lưới. Do đó, ở nhiều vùng biển còn truyền nhau câu ca dao: “Nanh heo ăn dễ khó tìm/Miếng ngon trời đất dẫu gì nghe em”.
Cá nanh heo không chỉ có vẻ ngoài độc đáo và có thể chế biến nhiều món ngon mà còn là một loài cá rất chung thủy. Gần như suốt đời, cá đực và cá cái luôn song hành; nếu chẳng may một trong hai con bị bắt, con còn lại sẽ lẩn quẩn mãi ở khu vực đó trong nhiều ngày sau.