Quản lý và bảo tồn nguồn lợi nghêu giống vùng biển ven bờ

Theo đánh giá, Bến Tre là một trong những tỉnh có nguồn lợi nghêu rất lớn ở đồng bằng sông Cửu Long. Nghêu Bến Tre là sản phẩm đặc sản biển đầu tiên của khu vực Đông Nam Á được chứng nhận MSC vào tháng 11-2009.

thu hoạch nghêu
Thu hoạch nghêu. Ảnh: H. Hiệp

Đây là “thương hiệu” lớn tầm châu lục và thế giới do Tổ chức Hội đồng Quản lý biển trao kèm theo cơ chế bảo hộ và phát triển dành cho các sản phẩm thủy hải sản như ưu đãi về thuế, giúp đỡ kinh phí hoặc tư vấn kỹ thuật để nuôi và tái tạo vùng nguyên liệu. Để thương hiệu này tồn tại lâu dài thì cần phải có sự quan tâm, ý thức của cả cộng đồng trong quản lý, khai thác và nuôi nghêu; cần phải tuân thủ đúng những tiêu chuẩn MSC. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay mà các hợp tác xã nuôi nghêu đang đối mặt là chi phí để duy trì và tái chứng nhận MSC, vì tương đối lớn. Từ đây đặt ra vấn đề là chứng nhận MSC đã đem lại hiệu quả như thế nào đối với con nghêu Bến Tre, có cần thiết phải tái chứng nhận MSC không?

Từ thực tiễn trên, năm 2014, Sở Khoa học và Công nghệ đầu tư trên 490 triệu đồng để Phân viện Quy hoạch thủy sản phía Nam thực hiện đề tài “Đánh giá hiệu quả áp dụng tiêu chuẩn MSC và đề xuất giải pháp quản lý và bảo tồn nguồn lợi nghêu giống ở vùng biển ven bờ tỉnh Bến Tre” do Thạc sĩ Trần Hoài Giang làm chủ nhiệm. Sau 12 tháng triển khai, nghiên cứu, đề tài xác định: Việc tiếp tục duy trì chứng nhận MSC là rất cần thiết đối với nghêu Bến Tre vì chứng nhận này đã đem lại những hiệu quả thiết thực cho ngành hàng nghêu của tỉnh. Cụ thể là:

- Với nhãn sinh thái MSC trên bao bì sản phẩm, người tiêu dùng nhận biết đây là sản phẩm an toàn, bền vững, có trách nhiệm về môi trường, xã hội, do đó uy tín của các sản phẩm nghêu ngày càng được đảm bảo.

- Chứng nhận MSC là một trong số các loại nhãn hiệu sinh thái được chú trọng trên thế giới. Do đó, việc nghêu được chứng nhận MSC có giá trị như một giấy thông hành cho các doanh nghiệp xuất khẩu nhằm đưa sản phẩm của mình ra thị trường thế giới, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường lợi nhuận cho doanh nghiệp.

- Sản phẩm mang nhãn hiệu MSC được khách hàng quan tâm hơn, thị phần xuất khẩu đã liên tục được mở rộng qua từng năm và giá bán nghêu nguyên liệu đã tăng đáng kể, từ việc chỉ có một vài thị trường nhỏ đến nay thương hiệu nghêu Bến Tre đã có mặt rộng rãi tại nhiều nước.

- Hàng năm, lợi nhuận từ nghêu được chia đều cho các xã viên, điều này đã khuyến khích cộng đồng ngư dân không ngừng tăng cường và củng cố các giải pháp bảo vệ ngư trường phát triển bền vững.

- Giá nghêu thương phẩm và nguyên liệu tăng lên đáng kể so với khi chưa được chứng nhận MSC. Giá bán nghêu thương phẩm có xuất xứ Bến Tre cao hơn nghêu tại các tỉnh Tiền Giang, Cần Giờ (TP. Hồ Chí Minh), Trà Vinh và các tỉnh miền Bắc từ 5 - 10 ngàn đồng/kg.

Bên cạnh những thuận lợi và hiệu quả kể trên thì vẫn còn những khó khăn và thách thức đối với các hợp tác xã nghêu Bến Tre, đặc biệt là tình trạng trộm, cắp nghêu do người dân từ nơi khác đến vẫn còn xảy ra, một vài hợp tác xã vẫn còn gặp khó khăn trong công tác tổ chức và quản lý.

Từ đây, tác giả thực hiện đề tài đã đề xuất một số giải pháp quản lý, bảo tồn và phát triển nguồn lợi nghêu giống từ các giải pháp kỹ thuật về khai thác, giải pháp bảo vệ môi trường, dịch bệnh đến các giải pháp về điều hành, cơ chế chính sách đối với lĩnh vực khai thác… Nhưng để duy trì và tái chứng nhận tiêu chuẩn MSC không phải là vấn đề dễ dàng mà cần phải có sự tham gia của tất cả các thành phần có liên quan từ chính quyền địa phương đến cơ quan chức năng ngành thủy sản và quan trọng nhất là sự góp sức của cộng đồng xã viên các hợp tác xã, những người đang trực tiếp chăm sóc và quản lý các bãi nghêu. Việc liên kết này không chỉ dừng lại ở cấp độ xã, huyện hay tỉnh mà cần phải có sự liên kết liên tỉnh để tăng cường hợp tác trong quản lý, khai thác, tiêu thụ nguồn lợi nghêu và hướng đến xây dựng chứng nhận MSC cho nghêu của vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Báo Đồng Khởi, 10/07/2016
Đăng ngày 13/07/2016
Bích Lũy (Phòng Quản lý Khoa học)
Môi trường

Làm giàu từ nuôi ốc nhồi thương phẩm

Tận dụng khuôn viên lò gạch thủ công đã đóng cửa, ông Cao Tất Thái (thôn Quý Tân, xã Ia Trok, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) xây dựng bể nuôi ốc nhồi thương phẩm. Mô hình bước đầu đem lại hiệu quả.

Nuôi ốc nhồi thương phẩm.
• 09:48 14/06/2021

Nuôi hàu trên dòng Nhật Lệ

Đoạn sông Nhật Lệ chảy qua thị trấn Quán Hàu, xã Lương Ninh và Võ Ninh (Quảng Ninh) có chiều dài khoảng 3km, được ví như một mỏ hàu khổng lồ trời cho. Hàu có ở nhiều nơi, nhưng có lẽ không đâu ngon bằng con hàu sống ở đoạn sông Nhật Lệ này. Thế nhưng, thứ đặc sản quý này đang ngày càng bị cạn kiệt bởi khai thác quá mức, cho đến khi một số hộ nông dân nơi đây nghĩ ra cách nuôi chúng.

Hàu nuôi.
• 08:26 08/06/2021

Khai thác nghêu ổn định sau đợt nắng nóng

Sau đợt nắng nóng kéo dài hơn 1 tháng từ đầu tháng 3 đến trung tuần tháng 04/2021 đã gây thiệt hại hơn 70 tấn nghêu, trị giá hơn 1 tỷ đồng tại Hợp tác xã (HTX) thủy sản Rạng Đông, xã Thới Thuận, huyện Bình Đại. Nhờ công tác chăm sóc, bảo vệ, quản lý và khắc phục tốt thiệt hại, không lâu sau đó, HTX đã bắt đầu tổ chức khai thác ổn định trở lại.

Nghêu.
• 10:45 07/06/2021

Nuôi ngao vùng bãi triều: Phát triển nghề nuôi ngao theo hướng bền vững

Thiên nhiên ưu đãi vùng ven biển Kim Sơn bằng việc mỗi năm ban cho vùng đất này hàng trăm ha đất lấn biển, lượng phù sa màu mỡ bồi đắp tạo thành những cồn bãi nuôi ngao lý tưởng.

Nuôi ngao.
• 09:45 26/04/2021

Cẩn thận với mùa sứa biển Vũng Tàu 

Mùa hè là thời điểm lý tưởng để du lịch biển, nhưng cũng là lúc bạn cần cẩn thận với sự xuất hiện của sứa biển, đặc biệt là tại Vũng Tàu. Sứa biển có thể gây ra những vết ngứa rát khó chịu, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe nếu bị đốt nghiêm trọng.

Sứa biển
• 14:16 25/04/2024

Tuyên truyền pháp luật về biển, đảo cho ngư dân các xã ven biển

Trong 03 ngày, từ 22 – 24/4/2024, tại các xã Cát Tiến, Cát Khánh (huyện Phù Cát) và phường Tam Quan Nam (thị xã Hoài Nhơn), Sở Ngoại vụ tỉnh Bình Định tổ chức tuyên truyền một số văn bản pháp luật quy định về biển, biên giới trên biển và các vấn đề có liên quan đến biển, đảo cho ngư dân các xã ven biển trên địa bàn tỉnh.

Biển đảo Việt Nam
• 11:28 23/04/2024

Giảm thiểu tác động từ biến đổi khí hậu đến hoạt động nuôi trồng thủy sản

Biến đổi khí hậu là một mối đe dọa lớn đối với sản xuất lương thực toàn cầu - bao gồm thủy sản và nuôi trồng thuỷ sản. Nó trực tiếp tác động, làm thay đổi các yếu tố môi trường sinh thái của động vật thủy sản ngoài tự nhiên và trong ao nuôi, do đó ảnh hưởng đến các hoạt động khai thác, đánh bắt, nuôi trồng thủy sản.

Nuôi trồng thủy sản
• 10:11 23/04/2024

Bảo hiểm nuôi trồng thủy sản

Bảo hiểm nuôi trồng thủy sản là thỏa thuận giữa người nuôi, trồng thủy sản và công ty bảo hiểm, trong trường hợp xảy ra tổn thất/thiệt hại với thủy sản do sự cố/rủi ro cụ thể được xác định trước khi bắt đầu tham gia bảo hiểm, công ty bảo hiểm đồng ý bồi thường một khoản tiền nhất định cho nông dân đã mua bảo hiểm cho loại thủy sản đó.

Ao tôm
• 10:35 19/04/2024

Cẩn thận với mùa sứa biển Vũng Tàu 

Mùa hè là thời điểm lý tưởng để du lịch biển, nhưng cũng là lúc bạn cần cẩn thận với sự xuất hiện của sứa biển, đặc biệt là tại Vũng Tàu. Sứa biển có thể gây ra những vết ngứa rát khó chịu, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe nếu bị đốt nghiêm trọng.

Sứa biển
• 03:23 26/04/2024

Công cụ săn mồi độc đáo của cá nheo châu Âu

Cá nheo châu Âu là loài cá sở hữu kích thước “khủng” có nguồn gốc từ Đông Âu, nhưng nay đã có mặt ở nhiều nơi trên thế giới. Không chỉ gây chú ý về kích thước, loài cá này còn được biết đến nhờ tuyệt chiêu săn mồi có một không hai của mình.

Cá nheo
• 03:23 26/04/2024

Nói không với kháng sinh trong nuôi tôm?

Khi tiếp cận với việc sử dụng kháng sinh trong nuôi tôm, việc áp dụng chúng một cách chính xác và hiệu quả là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe của tôm và người tiêu dùng, cũng như duy trì sự bền vững của ngành nuôi tôm.

Tôm sú
• 03:23 26/04/2024

Thực phẩm chỉnh sửa gen của Nhật Bản đến tay người tiêu dùng

Nhật Bản là một trong những nước tiêu thụ thực phẩm thủy sản lớn nhất thế giới. Người Nhật thích ăn cá và một nghiên cứu do Trường Cao đẳng Tim mạch Hoa Kỳ thực hiện cho thấy trung bình người Nhật ăn khoảng 3 ounce cá mỗi ngày. Ẩm thực địa phương của Nhật Bản rất giàu cá và hải sản, nguồn protein chính trong chế độ ăn ít chất béo và giàu dinh dưỡng của người dân Nhật Bản.

Hải sản
• 03:23 26/04/2024

Nhiệt độ ao nuôi tăng cao do thời tiết nắng nóng

Hiện nay, thời tiết nắng nóng kéo dài gây nhiều ảnh hưởng đến các khu vực nuôi trồng thủy sản. Đặc biệt với thời tiết ngày và đêm chênh nhiệt độ rõ rệt, việc nhiệt độ của nước ao nuôi liên tục tăng là điều đáng chú ý cho các hộ nuôi.

Nắng nóng
• 03:23 26/04/2024