Phá vỡ quy hoạch
Theo UBND TX Sông Cầu, đến nay có 6 xã, phường nuôi tôm hùm trên địa bàn đã xây dựng xong phương án phân vùng mặt nước nuôi trồng thủy sản với tổng diện tích khoảng 980ha, số lượng thả nuôi tối đa khoảng 24.600 lồng. Đến nay, công tác đăng ký và cấp sổ tạm thời cho phép theo phương án phân vùng mặt nước biển đối với các hộ nuôi trồng thủy sản lồng bè ở 6 địa phương này cũng hoàn thành. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, công tác quản lý các vùng nuôi chưa chặt chẽ, số lượng lồng bè tăng nhiều, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, khiến tình hình dịch bệnh tại các vùng nuôi trở nên phức tạp hơn. Đặc biệt, từ tháng 5-6/2017, sau đợt tôm hùm nuôi chết hàng loạt thì xảy ra tình trạng người dân ồ ạt di chuyển lồng bè ra khỏi phân vùng đã được quy hoạch. Tại các khu neo đậu, tránh trú bão cho tàu thuyền, số lượng lớn lồng bè nuôi tôm hùm dày đặc, khiến tàu thuyền không thể ra vào khu neo đậu. Việc này làm cho công tác quản lý, sắp xếp lồng bè nuôi thủy sản ở nhiều địa phương gặp khó khăn.
Ông Phạm Đức Thành, Chủ tịch UBND xã Xuân Phương, cho biết: Tình trạng người dân lấn chiếm, nuôi trồng thủy sản trái phép ở khu vực neo đậu tàu thuyền tránh trú bão tại Vũng Chào (thuộc vịnh Xuân Đài) gây khó khăn cho tàu thuyền ra vào neo đậu. Địa phương cũng chỉ làm công tác vận động là chính, còn chế tài xử lý chưa đủ mạnh nên tình trạng nuôi ngoài quy hoạch, lấn chiếm mặt nước nuôi thủy sản trái phép vẫn chưa xử lý dứt điểm. Thị xã và các sở, ngành chức năng của tỉnh sớm quy hoạch chi tiết vùng nuôi để địa phương di dời, sắp xếp lồng bè, ổn định vùng nuôi… Còn theo UBND xã Xuân Thịnh, địa phương đã thành lập các tổ quản lý cộng đồng nuôi trồng thủy sản nhưng các tổ này hoạt động không hiệu quả nên công tác quản lý vùng nuôi chưa tốt, nhiều lồng bè phát sinh ngoài quy hoạch so với phương án phân vùng mặt nước biển nuôi trồng thủy sản đã được duyệt…
Ông Lương Công Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TX Sông Cầu, cho biết: Thời gian qua, UBND TX Sông Cầu đã chỉ đạo các địa phương quyết liệt di dời lồng bè nuôi thủy sản trái phép tại các khu neo đậu tàu thuyền, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tàu thuyền ra vào neo đậu, tránh trú bão. Đến nay đã di dời 34 bè với hơn 920 lồng nuôi thủy sản ra khỏi khu vực neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền tại Vũng Chào (vịnh Xuân Đài). Hiện còn 46 bè với hơn 1.000 lồng nuôi thủy sản và 6 rớ khai thác thủy sản vẫn chưa di dời khỏi khu vực neo đậu tàu thuyền tại đây. UBND TX Sông Cầu kiên quyết di dời số lồng bè nuôi thủy sản này trong thời gian sớm nhất. “Công tác quản lý, sắp xếp lồng bè thời gian qua tại một số địa phương gặp nhiều khó khăn, chưa có giải pháp hiệu quả để kiểm soát sự gia tăng số lượng lồng nuôi, mật độ thả nuôi. Chính việc quản lý chưa chặt chẽ đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường tại các vùng nuôi ngày càng nghiêm trọng, tình hình dịch bệnh trên tôm hùm nuôi xảy ra thường xuyên”, ông Lương Công Tuấn cho biết thêm.
Khẩn trương khắc phục
Theo ông Nguyễn Tri Phương, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, hiện TX Sông Cầu có khoảng 8.500 lồng ươm nuôi tôm hùm giống, khoảng 29.000 lồng nuôi tôm hùm thương phẩm, hơn 250 bè nuôi cá và khoảng 45ha mặt nước biển nuôi hàu, vẹm, ốc hương… Theo quy hoạch tổng thể thì TX Sông Cầu chỉ có khoảng 26.000 lồng nuôi tôm hùm. Trong khi đó, hoạt động kinh doanh giống tôm hùm chưa được quản lý hiệu quả, các hộ kinh doanh chưa đăng ký, chưa tuân thủ các quy định về kiểm dịch con giống khi lưu thông trên thị trường. Địa phương chưa có giải pháp hiệu quả để kiểm soát tình trạng phát sinh số lượng lồng nuôi, thả nuôi tự phát tràn lan, chưa có giải pháp xử lý các nguồn thải gây ô nhiễm môi trường vùng nuôi. Mặt khác, người nuôi chưa quan tâm bảo vệ môi trường và tuân thủ các quy định về nuôi trồng thủy sản…
Ông Nguyễn Trọng Tùng, Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Đơn vị vừa phối hợp với các địa phương có nuôi thủy sản lồng bè và đã dự thảo xong Quy định quản lý lồng bè nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh, đang lấy ý kiến của các sở, ngành, địa phương liên quan để tham mưu UBND tỉnh ban hành. Sở NN-PTNT tiếp tục phối hợp với các địa phương triển khai các giải pháp nhằm kiểm soát sự gia tăng lồng bè, tập trung kiểm soát nguồn giống tôm hùm nhập về địa phương và quản lý chặt chẽ việc làm mới lồng bè. Sở NN-PTNT kiến nghị UBND tỉnh sớm trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua và chỉ đạo triển khai các giải pháp, đồng thời ban hành nghị quyết chuyên đề đối với con tôm hùm nuôi ở Phú Yên. UBND tỉnh cần hỗ trợ kinh phí cho các địa phương triển khai quy hoạch chi tiết các vùng nuôi trồng thủy sản, tiến đến giao, cho thuê mặt nước…
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Văn Trà vừa chỉ đạo TX Sông Cầu phối hợp với Sở NN-PTNT sớm hoàn thành quy hoạch chi tiết các vùng nuôi mặt nước biển trên địa bàn, đặc biệt là tại vịnh Xuân Đài; giao các sở Tài chính, KH-ĐT tham mưu nguồn kinh phí hỗ trợ để UBND tỉnh xem xét, quyết định. UBND tỉnh thống nhất việc ban hành quy định quản lý lồng bè nuôi trồng thủy sản tạm thời trên địa bàn tỉnh, yêu cầu các sở, ngành, địa phương liên quan khẩn trương hoàn thành các nội dung, phù hợp với Luật Thủy sản 2017 vừa được Quốc hội thông qua để tỉnh ra quyết định ban hành. UBND tỉnh cũng yêu cầu TX Sông Cầu tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ lồng bè, không để phát sinh; sớm xây dựng đề án Xã hội hóa thu gom và xử lý rác thải tại các vùng nuôi trồng thủy sản; củng cố các tổ quản lý cộng đồng về nuôi trồng thủy sản và tập trung di dời dứt điểm lồng bè nuôi thủy sản trái phép ra khỏi khu vực neo đậu tàu thuyền.