Theo thông tin từ Tổng cục Thuỷ sản, mới đây, Ngày 16/5/2017, Bộ Nông nghiệp và Thủy lợi Úc đã có thông báo về việc rà soát các rủi ro an toàn sinh học và các điều kiện nhập khẩu đối với mặt hàng tôm nguyên con và các sản phẩm từ tôm chưa qua nấu chín nhập khẩu vào thị trường Úc.
Việc rà soát đánh giá nói trên nhằm xác định và phân loại các mối nguy hiểm về an toàn sinh học liên quan đến việc nhập khẩu các sản phẩm tôm. Ngoài ra, nó còn giúp đánh giá rủi ro các tác nhân gây bệnh.
Theo đó, sản phẩm tôm và thịt tôm chưa nấu chín (để nguyên hoặc đã được tẩm ướp với các nguyên liệu khác) được đưa ra khỏi danh sách đình chỉ nhập khẩu với điều kiện đã được tẩm ướp để dùng làm thực phẩm và có chứng nhận an toàn y tế của một quốc gia có liên quan tới sản phẩm.
Cụ thể, Cơ quan an toàn sinh học Úc đưa ra yêu cầu là tôm chưa nấu chín đã được tẩm ướp dùng làm thực phẩm phải được cơ quan nước ngoài chứng nhận không chứa virus gây bệnh đốm trắng (WSSV) và virus bệnh đầu vàng (YHV).
Đồng thời được kiểm tra, thử WSSV và YHV tại sân bay có mức rủi ro an toàn sinh học nằm trong ngưỡng chấp nhận được theo Mức độ bảo vệ thích hợp (ALOP) của Úc.
Ngoài ra, tôm tẩm ướp chưa qua nấu chín cũng cần đáp ứng các biện pháp quản lý rủi ro an toàn sinh học hiện hành đối với sản phẩm tẩm ướp, bao gồm được dán nhãn rõ ràng chỉ sử dụng làm thực phẩm (cho người) và phù hợp với định nghĩa sản phẩm tôm tẩm ướp của Úc.
Đối với các lô hàng không đảm bảo điều kiện khi kiểm tra tại sân bay có thể bị yêu cầu xuất khẩu khỏi Úc, tiêu huỷ hoặc xử lý.
Bộ Nông nghiệp và Thủy lợi Úc sẽ bổ sung các điều kiện nhập khẩu mới trong giấy phép nhập khẩu tùy theo từng quốc gia sau khi được các cơ quan chức năng của nước xuất khẩu đảm bảo có thể đáp ứng được các điều kiện nhập khẩu. Bộ Nông nghiệp và Thủy lợi sẽ liên lạc với từng nhà nhập khẩu có giấy phép nhập khẩu khi Bộ có sự điều chỉnh giấy phép nhập khẩu liên quan.
Được biết, quyết định rà soát đánh giá rủi ro nhập khẩu đối với tôm chưa chế biến và bãi bỏ lệnh cấm đối với một số sản phẩm như tôm tẩm ướp đã nhận được sự ủng hộ của các nhà nhập khẩu, do quyết định cấm nhập khẩu làm giảm hơn 550 triệu AUD doanh thu của khoảng 40,000 doanh nghiệp nhỏ của Úc, chủ yếu kinh doanh trong lĩnh vực nhà hàng và dịch vụ ăn uống.
Theo Ông Norm Grant - Chủ tịch Hiệp hội các nhà nhập khẩu thủy sản của Úc cho biết, lệnh cấm tạm thời sẽ hết hiệu lực trong vòng vài tuần tới, khi đó giao dịch về các sản phẩm nhập khẩu cần phải nối lại ngay và việc mở lại mặt hàng tôm tẩm ướp có kiểm tra bổ sung là một quyết định đúng đắn.
Ông Grant cũng cho rằng việc thắt chặt quy trình kiểm tra và xét nghiệm không phải là liều thuốc chữa cho vấn đề này mà cần phải có thêm mạng lưới quản lý để bảo vệ ngành công nghiệp của Úc khỏi sự lây lan của bệnh đốm trắng.
Trước đó, do phát hiện virus đốm trắng và nghi ngờ đây là nguyên nhân của việc bùng phát dịch đốm trắng tại Bang Quuensland, Chính phủ Úc đã ban hành lệnh khẩn cấp cấm nhập khẩu tôm và thịt tôm chưa nấu chín từ các nước châu Á, trong đó có Việt Nam kể từ ngày 9/1/2017. Lệnh cấm có hiệu lực trong thời gian 6 tháng.
Việc lệnh cấm được Chính phủ Australia thực thi bất ngờ mà không có thông báo trước đã có ảnh hưởng lớn đến tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam nói chung, trong đó có mặt hàng tôm.