Bàn về chi phí trong nuôi tôm thẻ chân trắng

Hiện tại, chi phí sản xuất 1kg tôm của nước ta cao hơn nhiều nước trong khu vực khoảng 1USD/kg.

Tôm thẻ chân trắng
Nông dân nuôi tôm đang bị "gặm mòn lợi nhuận". Ảnh: Tuấn IoT

Không ít nông dân than phiền rằng: "Chi phí con giống, thức ăn, thuốc, hoá chất, nhân công, điện nước, xây dựng cơ bản… cho tôm của nông dân Việt Nam thuộc hàng cao nhất thế giới, với chi phí vậy, hỏi sao nông dân nuôi tôm có lợi nhuận nhiều”.

Đây là vấn đề chung của hầu hết người nuôi tôm khi mà ngày nay mọi chi phí đều tăng, từ giá thức ăn thủy sản, giá xăng, dầu, trong khi giá tôm nguyên liệu đang ở mức thấp, khiến nông dân nuôi tôm rơi vào thua lỗ. Hiện giá thức ăn nuôi tôm đã tăng 2.000 – 3.000 đồng/kg so với năm 2021, giá dầu DO tăng hơn 5.000 đ/lít so năm 2021 cùng kỳ. Trong khi đó, giá tôm sau thời gian nhích lên, giờ giảm dần. Giá tôm cỡ 100 con/kg, hiện nay còn 90.000 đồng/kg, với giá này, người nuôi tôm không có lãi, thậm chí lỗ nặng.

Nghịch lý giá tôm thường tăng cao vào thời điểm mất mùa, dịch bệnh bùng phát, thiên tai ảnh hưởng, sản lượng nuôi giảm sút trầm trọng. Đối với tôm giống, vào mùa cao điểm thả nuôi, các tỉnh trọng điểm nuôi tôm ở ĐBSCL như Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre…bà con nuôi tôm phải nhập một lượng lớn tôm giống từ các tỉnh Nam Trung Bộ. Điều này đồng nghĩa với việc, bà con không tránh khỏi nhập phải bầy giống kém chất lượng, giống không rõ nguồn gốc, giống chưa qua kiểm dịch…

Nếu không may thả giống kém chất lượng, kéo theo đó là tỷ lệ sống thấp, giống chậm lớn, phân đàn, dễ nhiễm bệnh, thả lại nhiều lần do hao hụt lớn…khiến cho chi phí sản xuất tăng cao. 

 tôm giống
Chất lượng tôm giống ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí đầu vào trong các vụ nuôi. Ảnh: Tuấn IoT

Đặc biệt đối với thức ăn tôm, chi phí cho khoản đầu tư thức ăn nuôi của bà con tôm chiếm từ ½ - 2/3 giá thành sản xuất. Có một thực trạng “đau đầu” mà hẳn, người nuôi tôm nào cũng từng gặp qua hoặc được nghe nói, đó là nhiều doanh nghiệp bán tôm giống tên tuổi, buộc người nuôi tôm phải mua thức ăn, thuốc thuỷ sản của họ, nếu muốn mua tôm giống của họ. Chính việc lệ thuộc tôm giống, người nuôi tôm phải sử dụng thức ăn, thuốc thuỷ sản chất lượng không cao, điều này gây ảnh hưởng tiêu cực, làm chi phí sản xuất tăng cao, giảm lợi nhuận của người nuôi tôm. 

Khi nuôi tôm, khó tránh khỏi những lúc môi trường biến động, thời tiết thay đổi thất thường, dịch bệnh bùng phát,…người nuôi lại tốn chi phí thuốc, hoá chất. Mặt khác, hiện nay, diện tích nuôi tôm manh mún, nhỏ lẻ quá nhiều, đầu tư lớn, diện tích nhỏ, chi phí cao…hiệu quả thấp.

Giá thành sản xuất tôm thương phẩm được hiểu là các khoản chi phí đầu vào, bao gồm chi phí cố định, chi phí biến đổi và chi phí lao động. Trong đó, chi phí cố định được xác định thông qua khấu hao trang thiết bị, máy móc, lưới, bạt, vật rẻ tiền mau hỏng… chiếm từ 4,1 – 4,2%. 

thiết bị
Thiết bị trong ao nuôi được tính vào chi phí cố định. Ảnh: Tuấn IoT

Phần chi phí biến đổi bao gồm tôm giống chiếm 12, 8 – 13,0 %; Thức ăn: 61,9 – 65,0%; Phân, vôi, thuốc, hoá chất, nhiên liệu, lãi suất… chiếm 8,4 – 9,0%. Chi phí lao động chiếm 4,7 – 5,0% bao gồm lao động gia đình và lao động thuê mướn. 

Khi hạch toán, cho thấy: Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu trung bình của mô hình nuôi tôm thẻ là 0,40. Nghĩa là, cứ 1 đồng doanh thu có được từ hoạt động nuôi tôm thẻ, thì nông hộ sẽ thu được 0,4 đồng lợi nhuận. Tỷ suất lợi nhuận trên chi phí trung bình của hộ nuôi tôm thẻ là 0,67. 

Điều này cho biết, cứ 1 đồng chi phí bỏ ra thì hộ nuôi tôm thẻ sẽ thu được 0,67 đồng lợi nhuận. Tỷ suất doanh thu trên chi phí của mô hình > 1, điều đó chứng tỏ mô hình sản xuất có hiệu quả. Tỷ suất doanh thu trên chi phí bình quân của nông hộ nuôi tôm thẻ là 1,67 lần, vậy cứ 1 đồng chi phí bỏ ra để đầu tư thì nông hộ có thể thu được 1,67 đồng doanh thu. 

Tuy nhiên, hiện tại, với giá thức ăn thủy sản tăng, giá xăng, dầu, tăng cao, trong khi giá tôm đang ở mức thấp, tỷ suất doanh thu trên chi phí của mô hình luôn < 1, điều đó chứng tỏ mô hình sản xuất tôm thương phẩm không hiệu quả, không có lợi nhuận. Mặt khác, từ kích cỡ tôm thu hoạch, sẽ liên quan sản lượng, giá bán, chi phí sản xuất, doanh thu và lợi nhuận. Vấn đề cần giải quyết chính là tiết kiệm chi phí trong quá trình nuôi, nhưng phải đảm bảo tôm tăng trưởng tốt, về size lớn, tỷ lệ sống cao, đồng đều cỡ loại.

Đăng ngày 10/05/2022
Lý Vĩnh Phước @ly-vinh-phuoc
Kinh tế

Việt Nam: Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc chưa có sự đột phá?

Nhu cầu nhập khẩu thủy sản, đặc biệt là tôm của Trung Quốc đang phục hồi mạnh mẽ sau khi mở cửa vào đầu năm 2023. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam có quyền kỳ vọng nhập khẩu thủy sản tăng trưởng tại thị trường “tỷ dân” này.

Sơ chế tôm
• 10:06 28/09/2023

Vượt qua rào cản, giữ vững mục tiêu tăng trưởng của ngành tôm

Nằm trong bối cảnh các thách thức chung của ngành thủy sản toàn cầu, ngoài những thách thức về sự suy giảm về đầu ra lẫn giá thành tôm nguyên liệu tăng cao,…Ngành tôm Việt Nam còn phải đối mặt với sự rủi ro của dịch bệnh luôn tiềm ẩn, đe dọa đến mục tiêu phát triển của ngành này.

Mô hình nuôi tôm
• 10:47 19/09/2023

Loài tôm nào là nguồn xuất khẩu chủ lực ở nước ta?

Hiện nay, với sản lượng lên đến 27.504 tấn (tháng 5/2023), tôm thẻ chân trắng được xem là đối tượng xuất khẩu chính ở nước ta. Dự đoán trong tương lai, loài tôm này sẽ có sản lượng xuất khẩu vượt bậc.

Tôm thẻ
• 12:02 17/09/2023

Việt Nam trở thành thị trường nhập khẩu cá ngừ số 1 tại Mỹ

Hiện nay, Mỹ đang dẫn đầu thị trường nhập khẩu cá ngừ tại Việt Nam. Thông qua chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden, quan hệ ngoại giao của 2 nước được nâng lên mức Đối tác chiến lược toàn diện. Đây sẽ là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ Việt Nam.

Cá ngừ
• 12:08 16/09/2023

Top 10 loài cá nguy hiểm nhất thế giới

Đại dương bao la ẩn chứa hàng ngàn sinh vật đa dạng, độc đáo về màu sắc, kích thước khác nhau. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá 10 loài cá nguy hiểm nhất trên hành tinh. Hãy cùng tìm hiểu về tên gọi, đặc điểm hình dáng và tính chất của những chú cá này nhé.

Cá biển
• 20:52 29/09/2023

Giải thích các khái niệm cơ bản trong nuôi tôm

Với việc nuôi tôm chủ yếu là từ kinh nghiệm tích lũy qua nhiều năm nuôi hay được bạn bè nuôi tôm chia sẻ thì có thể có những khái niệm đã được bà con nông dân truyền miệng nhau sử dụng nhưng có thể đã hiểu sai hoặc chưa hiểu rõ về nó.

Tôm giống
• 20:52 29/09/2023

Sự hình thành khí độc NO2, NH3 trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng

Khí độc NH3, NO2 hình thành từ các nguồn khác nhau có trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng như chất lơ lửng, phù sa lắng tụ, xác tảo chết, thức ăn dư thừa, phân tôm, vỏ tôm lột, xác tôm chết, bùn đáy ao tồn lưu do sên vét vụ nuôi trước không triệt để.

Nưới ao tôm
• 20:52 29/09/2023

Hiệu quả của chế phẩm tự nhiên trong việc chống vi khuẩn gây bệnh cho tôm

Thuốc kháng sinh được sử dụng rộng rãi để chống lại mầm bệnh vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio ở tôm. Tuy nhiên việc sử dụng kháng sinh có những nhược điểm lớn đó là lượng kháng sinh tồn dư trong thủy sản thành phẩm, tính kháng thuốc giữa các vi khuẩn và mầm bệnh.

Tôm bệnh
• 20:52 29/09/2023

Cá lớn ngày càng nhỏ đi và cá nhỏ ngày càng lớn hơn

Nghiên cứu mới chỉ ra cá lớn đang ngày càng nhỏ hơn và cá bé đang ngày càng lớn hơn. Điều gì sẽ xảy ra?

Cá biển
• 20:52 29/09/2023