Đặc điểm nhận dạng cá ngựa đen
Cá ngựa đen khác biệt với các loài cá ngựa khác bao gồm các đặc điểm thân cá nhẫn, gai bên má đơn không móc, chùm gai đỉnh đầu thấp, thân phình to.
Phân biệt giới tính cá ngựa đen dựa vào đặc điểm hình thái bên ngoài. Nguồn discover.hubpages.com
Cá ngựa đen thường có màu đen đặc trưng với các chấm nhỏ li ti. Ngoài ra, chúng có màu vàng, màu nâu đỏ nhạt, hoặc màu kem tùy thuộc vào môi trường sống và giới tính. Sự biến đổi màu sắc này giúp cá ngựa đen dễ dàng thích nghi với môi trường sống nhằm tránh kẻ thù hoặc để bắt mồi.
Cá ngựa đen là loài có giá trị và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng nên hiện nay đối tượng này còn được nhận dạng thông qua DNA mã vạch. Ngoài ra, việc này còn rất có ý nghĩa kể từ tháng 05/2004 cá ngựa đen được thêm vào phụ lục II Công ước buôn bán Quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). Điều này có nghĩa là việc buôn bán phải được kiểm soát trong để tránh việc sử dụng không tương thích với sự tồn tại của chúng.
Hiện trạng cá ngựa đen ở Phú Quốc
Cá ngựa đen là một trong 3 loài cá ngựa phổ biến ở Phú Quốc cùng với cá ngựa gai và cá ngựa chấm, loài cá đặc hữu có giá trị kinh tế cao. Khu vực khai thác cá ngựa đen Phú Quốc chủ yếu ở Hàm Ninh, Bãi Thơm, Gành Dầu, An Thới.
Từ khi ngành du lịch Phú Quốc phát triển đã gián tiếp làm môi trường sống cá ngựa đen bị ảnh hưởng, đồng thời nhu cầu tiêu dùng nhiều nên việc săn bắt cá ngựa đen tăng lên và chúng trở nên quý hiếm. Ngoài việc khai thác cá ngựa đen phơi khô thì cá ngựa còn dùng để chế biến món ăn mang giá trị dinh dưỡng cao như cháo cá ngựa, cá ngựa kho củ súng, cá ngựa chiên giòn hay bán để làm kiểng. Cá ngựa đen nói riêng và cá ngựa nói chung được xem là một phần đặc trưng của Phú Quốc. Nó như một loại đặc sản một thứ mà khi khách du lịch đến đều muốn mua mang về.
Với việc đẩy mạnh đầu tư xây dựng du lịch của Phú Quốc hiện nay, thì loài cá ngựa đen ngày càng đứng trước nguy cơ cạn kiệt. Nước thải, rác thải, du lịch lặn biển, sự chết của các rạn san hô, nguồn thức ăn tự nhiên hạn chế, các yếu tố này đã làm mất đi hệ sinh thái tự nhiên của cá ngựa đen, góp phần đẩy nhanh suy giảm quần thể cá ngựa đen ở Phú Quốc.
Cá ngựa đen (Hippocampus kuda) từ lâu đã được dân gian dùng làm thuốc chữa bệnh. Ảnh abyssaquatics.co.uk
Biện pháp bảo tồn
Mặt dù cá ngựa đen được đánh giá là loài phân bố nhiều nhất ở Phú Quốc, Kiên Giang. Nhưng năm 2011, cá ngựa đen có tên trong danh sách các loài sinh vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng rất lớn (EN). Cụ thể, sự suy giảm số lượng quần thể trong 10 năm lớn hơn 50%, tỉ lệ khu vực phân bố trên nơi cư trú (km2) là <5000/500, số cá thể trong quần thể nhỏ hơn 2500 cá thể.
Gần đây địa phương đã có những biện pháp bảo tồn loài cá ngựa đen Phú Quốc quý hiếm này. Tỉnh đã phê duyệt đề án đề án khung nhiệm vụ khoa học và công nghệ về quỹ gen cấp tỉnh thực hiện trong giai đoạn 2021-2025. Trong đó, có nhiệm vụ bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cá ngựa đen tại Kiên Giang. Ngoài ra, trong năm trường Đại học Kiên Giang cùng Vườn Quốc gia Phú Quốc tiến hành thả cá ngựa về lại tự nhiên tại vùng thảm cỏ biển thuộc Khu bảo tồn biển Phú Quốc. Điều này rất có ý nghĩa trong việc tuyên truyền nhận thức về việc bảo tồn, khai thác đối tượng cá ngựa đen nói riêng và các loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng nói chung.
Cùng với việc sản xuất giống thành công và nuôi tăng trưởng cá ngựa đen ở thế hệ F1 sẽ tạo tiền đề cho việc nuôi thương phẩm cá ngựa đen Phú Quốc ở thế hệ F2. Điều này đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng và góp phần hạn chế bắt cá từ tự nhiên. Giải đáp được bài toán phục hồi, bảo vệ và phát triển cá ngựa đen Phú Quốc
_1730430431.jpg)
