Cần bảo tồn loài cá có nguy cơ tuyệt chủng tại Phú Quốc

Cá ngựa đen có tên khoa học Hippocampus kuda là một trong 3 loài cá ngựa có tên trong danh sách các loài sinh vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng rất lớn (EN- Endangered) ở Việt Nam. Cần được phục hồi, bảo vệ và phát triển.

cá ngựa đen
Cá ngựa đen sống chủ yếu trong các rạn san hô và cửa sông cạn. Chúng sử dụng đuôi để neo mình vào nhánh san hô. Ảnh Undersea world

Đặc điểm nhận dạng cá ngựa đen

Cá ngựa đen khác biệt với các loài cá ngựa khác bao gồm các đặc điểm thân cá nhẫn, gai bên má đơn không móc, chùm gai đỉnh đầu thấp, thân phình to.

cá ngựa đen
Phân biệt giới tính cá ngựa đen dựa vào đặc điểm hình thái bên ngoài. Nguồn discover.hubpages.com

Cá ngựa đen thường có màu đen đặc trưng với các chấm nhỏ li ti. Ngoài ra, chúng có màu vàng, màu nâu đỏ nhạt, hoặc màu kem tùy thuộc vào môi trường sống và giới tính. Sự biến đổi màu sắc này giúp cá ngựa đen dễ dàng thích nghi với môi trường sống nhằm tránh kẻ thù hoặc để bắt mồi.
Cá ngựa đen là loài có giá trị và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng nên hiện nay đối tượng này còn được nhận dạng thông qua DNA mã vạch. Ngoài ra, việc này còn rất có ý nghĩa kể từ tháng 05/2004 cá ngựa đen được thêm vào phụ lục II Công ước buôn bán Quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES). Điều này có nghĩa là việc buôn bán phải được kiểm soát trong để tránh việc sử dụng không tương thích với sự tồn tại của chúng.

Hiện trạng cá ngựa đen ở Phú Quốc

Cá ngựa đen là một trong 3 loài cá ngựa phổ biến ở Phú Quốc cùng với cá ngựa gai và cá ngựa chấm, loài cá đặc hữu có giá trị kinh tế cao. Khu vực khai thác cá ngựa đen Phú Quốc chủ yếu ở Hàm Ninh, Bãi Thơm, Gành Dầu, An Thới. 
Từ khi ngành du lịch Phú Quốc phát triển đã gián tiếp làm môi trường sống cá ngựa đen bị ảnh hưởng, đồng thời nhu cầu tiêu dùng nhiều nên việc săn bắt cá ngựa đen tăng lên và chúng trở nên quý hiếm. Ngoài việc khai thác cá ngựa đen phơi khô thì cá ngựa còn dùng để chế biến món ăn mang giá trị dinh dưỡng cao như cháo cá ngựa, cá ngựa kho củ súng, cá ngựa chiên giòn hay bán để làm kiểng. Cá ngựa đen nói riêng và cá ngựa nói chung được xem là một phần đặc trưng của Phú Quốc. Nó như một loại đặc sản một thứ mà khi khách du lịch đến đều muốn mua mang về. 
Với việc đẩy mạnh đầu tư xây dựng du lịch của Phú Quốc hiện nay, thì loài cá ngựa đen ngày càng đứng trước nguy cơ cạn kiệt. Nước thải, rác thải, du lịch lặn biển, sự chết của các rạn san hô, nguồn thức ăn tự nhiên hạn chế, các yếu tố này đã làm mất đi hệ sinh thái tự nhiên của cá ngựa đen, góp phần đẩy nhanh suy giảm quần thể cá ngựa đen ở Phú Quốc. 
 cá ngựa đen
 Cá ngựa đen (Hippocampus kuda) từ lâu đã được dân gian dùng làm thuốc chữa bệnh. Ảnh abyssaquatics.co.uk

Biện pháp bảo tồn

Mặt dù cá ngựa đen được đánh giá là loài phân bố nhiều nhất ở Phú Quốc, Kiên Giang. Nhưng năm 2011, cá ngựa đen có tên trong danh sách các loài sinh vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng rất lớn (EN). Cụ thể, sự suy giảm số lượng quần thể trong 10 năm lớn hơn 50%, tỉ lệ khu vực phân bố trên nơi cư trú (km2) là <5000/500, số cá thể trong quần thể nhỏ hơn 2500 cá thể. 
Gần đây địa phương đã có những biện pháp bảo tồn loài cá ngựa đen Phú Quốc quý hiếm này. Tỉnh đã phê duyệt đề án đề án khung nhiệm vụ khoa học và công nghệ về quỹ gen cấp tỉnh thực hiện trong giai đoạn 2021-2025. Trong đó, có nhiệm vụ bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cá ngựa đen tại Kiên Giang. Ngoài ra, trong năm trường Đại học Kiên Giang cùng Vườn Quốc gia Phú Quốc tiến hành thả cá ngựa về lại tự nhiên tại vùng thảm cỏ biển thuộc Khu bảo tồn biển Phú Quốc. Điều này rất có ý nghĩa trong việc tuyên truyền nhận thức về việc bảo tồn, khai thác đối tượng cá ngựa đen nói riêng và các loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng nói chung. 
Cùng với việc sản xuất giống thành công và nuôi tăng trưởng cá ngựa đen ở thế hệ F1 sẽ tạo tiền đề cho việc nuôi thương phẩm cá ngựa đen Phú Quốc ở thế hệ F2. Điều này đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng và góp phần hạn chế bắt cá từ tự nhiên. Giải đáp được bài toán phục hồi, bảo vệ và phát triển cá ngựa đen Phú Quốc  
Đăng ngày 10/12/2021
Hồng Huyền @hong-huyen
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Nữ nông dân An Giang tay trắng làm nên cơ nghiệp, thu 800 triệu mỗi năm từ con sò huyết

Từ đôi bàn tay trắng, phải nghỉ học từ lớp 6 để mưu sinh, chị Thái Kim Hiền (xã Vĩnh Châu B, TX. Vĩnh Châu, Sóc Trăng) đã kiên trì vượt qua vô vàn khó khăn, thất bại để gây dựng nên một cơ nghiệp vững chắc. Mô hình nuôi kết hợp sò huyết và cá bống mú hiện mang về cho gia đình chị thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Thu hoạch sò
• 02:34 09/12/2025

Làng biển tan hoang, ngư dân gượng dậy mưu sinh sau bão

Trận bão lũ lịch sử đi qua đã để lại một khung cảnh tan hoang, tang thương cho các làng biển ở thị xã Sông Cầu, Phú Yên.

Mưa bão
• 02:34 09/12/2025

Vấn đề thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản

Cuối tháng 11/2025, tại thành phố Hồ Chí Minh có hội nghị quản lý thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản cho biết một số vấn đề đáng quan tâm.

Ao tôm
• 02:34 09/12/2025

Phân biệt tôm yếu gan, teo gan và hoại tử: Nhìn cho đúng để cứu tôm kịp thời

Thời gian gần đây, các bệnh về gan tụy trên tôm bùng phát mạnh khiến nhiều hộ nuôi "đứng ngồi không yên". Điều đáng nói là ranh giới giữa tôm mới chớm yếu gan và bệnh hoại tử chết sớm rất mong manh.

Tôm
• 02:34 09/12/2025

Xu hướng mukbang hải sản khổng lồ: Tò mò thị giác hay trào lưu gây lo ngại?

Trong vài năm gần đây, các video mukbang hải sản kích thước lớn xuất hiện dày đặc trên nền tảng mạng xã hội. Nội dung thường xoay quanh các mâm hải sản nhiều món, gồm bạch tuộc nguyên con, tôm hùm hoặc nghêu, sò với số lượng lớn.

Bạch tuộc
• 02:34 09/12/2025
Some text some message..