Cách tiếp cận để giảm giá thành tôm nuôi nước lợ

Giá thành nuôi tôm nước lợ Việt Nam trong những năm gần đây cao làm cho giá xuất khẩu (XK) tôm Việt Nam cao hơn đáng kể so với các nước đối thủ như Ấn Độ, Indonesia. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 4 tháng đầu năm 2016, mặc dù giá XK tôm của Việt Nam sang các thị trường tiếp tục xu hướng giảm nhưng còn cao hơn so với các nước đối thủ nên vẫn khó cạnh tranh. Do đó, việc phân tích để tìm ra nguyên nhân nhằm giảm giá thành nuôi tôm là việc làm cấp thiết.

tôm sú
Cần giảm giá thành nuôi tôm để tăng lợi nhuận cho nông dân và tăng khả năng cạnh tranh tôm Việt Nam trên thị trường thế giới (Ảnh chụp ở xã Phú Tân, huyện Tân Phú Đông).

Nhiều bất cập làm tăng giá thành nuôi tôm

Hiện nay, chất lượng con giống được coi là một trong những yếu tố quan trọng quyết định giá thành tôm nuôi của Việt Nam. Tôm giống (TG) của Việt Nam hiện nay chưa đảm bảo chất lượng là do nhiều cơ sở sản xuất TG tại địa phương chưa thực hiện đầy đủ quy trình sản xuất TG sạch bệnh.

Công tác kiểm dịch TG còn nhiều bất cập, chưa chặt chẽ; việc khai báo kiểm dịch trước khi xuất bán chưa được các cơ sở sản xuất, đại lý cung cấp TG thực hiện nghiêm túc. Việc tập huấn, hướng dẫn, quản lý điều kiện sản xuất, kinh doanh TG chưa được quan tâm đúng mức.

Một số cơ sở kinh doanh TG làm ăn kiểu chụp giựt bán TG không nhãn hiệu bao bì, không đảm bảo chất lượng. Việc xây dựng và thực hiện quy hoạch phát triển trại sản xuất TG còn chậm, chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức…

Mặc dù ta đang nhập tôm bố mẹ sạch bệnh (SPF) từ nước ngoài có đăng ký nhưng chất lượng tôm Post không đều khiến cho chi phí nuôi có thể tăng lên đáng kể nếu người nuôi mua phải những lô TG không rõ nguồn gốc, đã nhiễm kháng sinh, mầm bệnh, chậm lớn...

Giá thức ăn và chất lượng thức ăn nuôi tôm đang bị chi phối bởi các công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Trong vòng khoảng 15 năm qua, đã có rất nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn trên thế giới tham gia ngành sản xuất thức ăn nuôi tôm công nghiệp như các doanh nghiệp FDI đến từ Thái Lan (Công ty CP), Đài Loan (Grobest, Uni President, Dinh dưỡng Á Châu), Trung Quốc (Thăng Long, Tongwei, Hoa Chen), Hàn Quốc (CJ Master), Pháp (Tomboy), Mỹ (Cargill).

Các doanh nghiệp này ngày càng lớn mạnh và chiếm lĩnh thị trường trong nước. Không chỉ sản lượng lớn, các công ty này còn có nguồn nguyên liệu đầu vào tốt, đặc biệt với 2 nguồn nguyên liệu chính là bột cá (nguồn gốc từ Peru, Chile), đậu nành (Mỹ).

Hơn nữa, vốn của các doanh nghiệp FDI rất dồi dào, với chi phí lãi vay thấp từ các ngân hàng nước ngoài. Trong khi đó, doanh nghiệp Việt Nam không đủ vốn đầu tư cho đại lý và người dân nên khó phát triển được thị phần, không thể tăng giá khi có biến động chi phí đầu vào.

Trong khi đó, cứ đến lúc tôm tăng trưởng mạnh là giá thức ăn lại đồng loạt tăng, dẫn đến giá thành sản xuất tăng thêm. Theo tính toán hiện nay, giá thức ăn nuôi tôm của Việt Nam cao hơn Ấn Độ 2 USD/kg. Còn theo nông dân nuôi tôm, thức ăn nuôi tôm chiếm tới 70% tổng chi phí cho mỗi chu kỳ nuôi tôm nên đây là yếu tố quan trọng quyết định đến giá thành.

Mặt khác, hiện nay sản lượng tôm tự nuôi của doanh nghiệp chế biến chiếm tỷ lệ rất nhỏ, chỉ khoảng 10.000 tấn so với tổng sản lượng 300.000 tấn tôm nguyên liệu cả nước. Trong khi đó, hầu hết các hộ nuôi tôm có quy mô nhỏ, vị trí xa khu vực chế biến nên số lượng đầu mối trung gian nhiều khiến chi phí tăng cao.

Nhiều trường hợp thiếu vốn họ chấp nhận mua nợ nên cũng không thể đàm phán tỷ lệ chiết khấu hoặc rất dễ dãi chấp nhận mức chiết khấu cao của đại lý do thông tin giá tôm vụ trước ở mức cao dẫn đến tình trạng không kiểm soát giá thành nuôi. Chưa kể để giảm bớt rủi ro, các đại lý có thể tính mức chiết khấu cao cho an toàn cũng làm tăng giá thành của người nuôi.

Cần cấp bách hạ giá thành tôm nuôi

Trước những bất cập khiến giá thành sản xuất tôm Việt Nam cao hơn so với các nước đối thủ xuất khẩu tôm lớn, để giảm giá thành nuôi tôm nước lợ, ngành Nông nghiệp Việt Nam cần phải có biện pháp nâng cao chất lượng tôm giống, tổ chức lại sản xuất và biện pháp quản lý.

Theo các chuyên gia ngành Thủy sản, để nâng cao chất lượng con giống, Nhà nước cần có nghiên cứu điều tra tình hình sản xuất giống trong cả nước để có biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý cả khâu sản xuất và lưu thông con giống để người nuôi mua được TG với giá hợp lý, ít qua trung gian, cũng như không mua phải TG xấu, chất lượng kém.

Triển khai quy hoạch vùng sản xuất giống tập trung, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ hoạt động sản xuất giống, có biện pháp xử lý đối với các cơ sở chưa đủ điều kiện; đồng thời hướng dẫn chính quyền cơ sở thực hiện kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất đóng trên địa bàn.

Tăng cường phối hợp với những trung tâm đào tạo cán bộ khoa học - kỹ thuật ngành thủy sản lớn để đào tạo cán bộ kỹ thuật cho các trại sản xuất, kinh doanh TG; đồng thời chuyển giao, phổ biến quy trình sản xuất giống sạch cho các trại sản xuất giống địa phương, từng bước nâng cao chất lượng sản xuất giống tại chỗ.

Bên cạnh đó, Nhà nước cũng cần có quy định cụ thể về chất lượng TG như thế nào là đạt yêu cầu để các trại TG có cơ sở kiểm soát chất lượng; đồng thời tạo điều kiện để việc thẩm định chất lượng tôm giống dễ dàng hơn.

Cần có khảo sát và so sánh giá thức ăn tôm trong nước với giá thức ăn tôm ở nước ngoài cả trong khâu sản xuất lẫn khâu lưu thông qua trung gian để đánh giá sự chênh lệch giá và việc bắt tay làm giá của các doanh nghiệp sản xuất thức ăn tôm.

Từ đó, có các biện pháp quản lý để ổn định giá cả và đảm bảo yếu tố cạnh tranh; đồng thời người dân cũng không bị rủi ro khi phải mua thức ăn có chất lượng không tương ứng với chi phí bỏ ra, hoặc phải trả quá nhiều chi phí trung gian.

Cần có nghiên cứu điều tra chi tiết cấu trúc nghề nuôi tôm gắn liền với các tầng trung gian trong cung cấp thuốc và các loại chế phẩm sinh học. Từ đó có các biện pháp quy hoạch, tổ chức lại các khâu trung gian hợp lý để giảm thiểu giá thành.

Cơ quan quản lý địa phương thường xuyên theo dõi hoạt động và sự tuân thủ để xử lý kịp thời các tình trạng các sản phẩm vật tư nông nghiệp phục vụ nuôi trồng thủy sản không nguồn gốc, hàng cấm, đầu cơ, tạo khan hiếm để trục lợi. Cần thiết lập các cơ chế để giúp người nuôi có thể thỏa thuận một cách sòng phẳng, tránh được những rủi ro khi mua hàng của các đại lý và đặc biệt họ có thể tối ưu hóa giá thành trong nuôi tôm.

Giảm giá thành nuôi tôm là cách tiếp cận quan trọng cho phát triển ổn định và bền vững, là yếu tố chính để tạo dựng và duy trì năng lực cạnh tranh cho ngành tôm nói riêng và ngành thủy sản nói chung. Vì vậy, việc xem xét và cải thiện các yếu tố trên để nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành tôm Việt Nam là thực sự cần thiết.

Theo VASEP, giá thành sản xuất tôm tại Việt Nam cao đang là nguyên nhân chính dẫn tới giá XK tôm của Việt Nam cao hơn khoảng 20% so với mặt bằng chung trên thị trường Mỹ. Giá tôm NK từ Việt Nam cao hơn so với hầu hết các đối thủ cạnh tranh với tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ như: Indonesia, Ấn Độ, Ecuador, Thái Lan, Trung Quốc.

Báo Ấp Bắc, 25/05/2016
Đăng ngày 28/05/2016
Thành Công
Nuôi trồng

Khoáng K3 - Khoáng chất tự nhiên cho tôm nuôi

Công ty K3 là doanh nghiệp chuyên môn hóa sản xuất và cung cấp khoáng chất có nguồn tự nhiên cho nuôi tôm, với mục tiêu là đem đến cho người nuôi những sản phẩm khoáng chất lượng hàng đầu.

Khoáng trong nuôi tôm
• 10:42 08/09/2023

Giá thức ăn tôm tăng đến 44.000 đồng/kg, người nuôi điêu đứng

Nông dân các tỉnh ven biển miền Tây đang trong vụ nuôi tôm nhưng giá thức ăn cao chót vót, trong khi giá tôm giảm sâu nên bị lỗ, may ra huề vốn.

thức ăn tôm
• 10:07 06/07/2023

Ông Châu tâm huyết với nghề nuôi tôm công nghệ cao

Nhờ nắm bắt được thông tin về công nghệ mới trong nuôi tôm, ông Nguyễn Ngọc Châu (67 tuổi, xã Cát Minh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) đã nhanh chóng tiếp cận và mạnh dạn đầu tư. Đến nay, với thâm niên nghề nuôi tôm thẻ chân trắng gần 13 năm, ông đầu tư 3 ha ao nuôi áp dụng công nghệ Semi - Biofloc, gắn hệ thống đèn led trong các ao nuôi, thiết lập hệ thống máy móc hỗ trợ…

Hệ thống ao nuôi của ông Châu
• 09:49 03/07/2023

Vietshrimp 2023 đang diễn ra tại Cần Thơ

Hội chợ Triển lãm Quốc tế Công nghệ ngành tôm Việt Nam lần thứ 4 (VietShrimp 2023) đang diễn ra tại Cần Thơ.

vietshrimp 2023
• 18:12 12/04/2023

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:13 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 11:00 28/03/2024

Hạn chế lạm dụng kháng sinh bằng cách ủ men vi sinh

Với ngành thủy sản hiện nay, việc lạm dụng kháng sinh và tồn dư chất độc hại trong con tôm làm cho giá trị thương phẩm tôm xuống dốc. Vì vậy, xu hướng sử dụng men vi sinh để thay thế ngày càng được áp dụng phổ biến.

Men vi sinh
• 10:23 26/03/2024

Xi phông tự động và xi phông bằng van tự động là gì? Lợi ích của xi phông đáy ao

Đối với những người nuôi tôm lâu năm và tích lũy được nhiều kinh nghiệm, thì khái niệm xi phông đáy ao đã trở nên quá quen thuộc. Tuy nhiên, đối với những người mới bắt đầu bước chân trên con đường nuôi tôm, không thể tránh khỏi sự bỡ ngỡ và lúng túng.

Xi phong
• 12:30 25/03/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 21:55 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 21:55 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 21:55 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 21:55 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 21:55 29/03/2024