Cam go cuộc chiến chống sinh vật ngoại lai xâm hại

Ông Nguyễn Thế Đồng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, trong nhiều nguyên nhân gây tổn hại đa dạng sinh học, ảnh hưởng tới sức khỏe, môi trường và an ninh lương thực, các loài sinh vật ngoại lai xâm hại được coi là một trong những mối đe dọa nguy hiểm nhất. Nhưng các hạn chế trong việc nhận diện, phòng ngừa các nguy cơ này lại xuất phát từ chính các cơ quan quản lý, kiểm soát.

Rùa tai đỏ
Rùa tai đỏ du nhập vào Việt Nam gây nhiều tác hại cho hệ sinh thái. (Ảnh: TTXVN)

Tại hội thảo “Tăng cường công tác quản lý sinh vật ngoại lai xâm hại” do Cục Bảo tồn đa dạng sinh học, Tổng cục môi trường tổ chức sáng nay (17/8), tại Hà Nội, ông Đồng nhận định, chúng ta đã gặp phải bài học đắt giá qua sự bùng phát của ốc bươu vàng. Nhưng đến nay, sự du nhập ngày của nhiều loài sinh vật ngoại lai xâm hại vẫn chưa được kiểm soát.

Ông Mai Hồng Quân, thành viên Cục bảo tồn đa dạng sinh học cho biết, hiện sinh vật ngoại lai xâm hại đang du nhập vào Việt Nam rất phức tập. Sự xuất hiện của các loài nguy hại này đã gây ra nhiều tác hại cho các hệ thống thủy lợi, nông nghiệp, đa dạng sinh học, kinh tế. Đáng chú ý là dịch ốc bươu vàng, cây mai dương, rùa tai đỏ, bèo Nhật Bản…

Theo thống kê, số lượng thực vật ngoại lai nhập nội ở Việt Nam có khoảng 94 loài, trong đó có 42 loài xâm hại thuộc các họ thực vật. Các loài sinh vật ngoại lai xâm hại chủ yếu du nhập qua 3 con đường: Con đường tự nhiên (dòng nước, gió, bão); du nhập không chủ đích (vận chuyển qua lại, buôn bán thương mại hàng hóa); du nhập có chủ đích (buôn bán, trao đổi hàng hóa…).

Các  nghiên  cứu cho  thấy,  tất  cả  các  loài  sinh  vật ngoại lai được phát hiện ở Việt Nam đều là những loài đã  được  liệt  kê trong  danh  sách 100 sinh vật ngoại lai xâm lấn nguy hiểm trên thế giới. Tuy vậy, việc nhận diện loài và quy định đối với các loài sinh vật nguy hại này ở các cấp cơ quan, đặc biệt là lực lượng Hải quan vẫn còn nhiều hạn chế.

Cụ thể, theo kết quả điều tra, đánh giá của Cục bảo tồn đa dạng sinh học, có 58,87% số cán bộ quản lý môi trường khi được hỏi về sự du nhập của sinh vật ngoại lai xâm hại đã trả lời đúng. Khoảng 33% số cán bộ trả lời sai và 7,1% số lượng cán bộ quản lý cấp Trung ương chưa nắm được quy định của Luật đa dạng sinh học về quản lý sinh vật ngoại lai.

Có khoảng 60% cán bộ của Chi cục Hải quan, Sở Tài nguyên và Môi trường không nhận biết được loài Trinh nữ thân gỗ là sinh vật ngoại lai xâm hại. 60-90% số cán bộ của các sở, Vườn quốc gia và khu bảo tồn không nhận diện được cây Ngũ sắc là sinh vật ngoại lai xâm hại...

"Thậm chí, khoảng 85-100% số cán bộ nhận định cơ quan-nơi họ đang công tác chưa đủ năng lực quản lý sinh vật ngoại lai, do chưa có cán bộ hiểu biết sâu về sinh vật ngoại lai, hoặc chưa đủ vật chất kỹ thuật...," ông Quân nói.

Trước thực tế nêu trên, ông Trần Văn Khương, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Tài nguyên và Môi trường) khẳng định, đã có nhiều văn bản quy định về sinh vật ngoại lai, nhưng dường như việc nhận diện và xử lý chúng, đối với các cơ quan chức năng còn hạn chế. Và, nếu thực tế này không được khắc phục, thì sinh vật ngoại lai không ngừng phát sinh và sẽ gây ra những hậu quả nặng nề.

Đồng tình quan điểm, ông Lê Thiết Bình, chuyên gia bảo tồn nguồn lợi sinh vật và môi trường thủy sản cho biết, ngăn chặn sinh vật ngoại lai là một giải pháp, góp phần rất quan trọng vào việc bảo vệ đa dạng sinh học, sức khỏe và môi trường, nhưng nhiều năm qua, mối lo này vẫn được xem là một “bài toán” chưa được xử lý triệt để.

“Tôi cho rằng, để từng bước ‘xóa sổ’ sinh vật ngoại lai nguy hại, Nhà nước cần ban hành thêm các quy định bắt buộc, nâng cao năng lực, để nối ‘cánh tay dài’ từ Trung ương tới địa phương thông qua các văn bản tuyên truyền, hành động thiết thực,” ông Bình khuyến nghị./.

Vietnam+
Đăng ngày 18/09/2013
Hùng Võ
Môi trường

Lâm Đồng: Hơn 10 tấn cá chết bất thường, thiệt hại 800 triệu

Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, có hơn 10 tấn cá nuôi của một hộ dân tại phường 3 Bảo Lộc (Lâm Đồng) chết chưa rõ nguyên nhân, thiệt hại ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Ao nuôi cá
• 09:49 14/10/2025

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Việt Nam xây dựng kế hoạch bảo vệ đa dạng sinh học thủy sản theo khung Montreal

Việt Nam đang hoàn thiện kế hoạch hành động quốc gia nhằm đưa Khung đa dạng sinh học Kunming–Montreal vào thực tiễn của ngành thủy sản, hướng tới mục tiêu phục hồi hệ sinh thái và sử dụng bền vững nguồn lợi biển đến năm 2030.

Hội thảo
• 09:00 02/12/2025

Thức ăn tiêu chuẩn ASC phải không phá rừng

Tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ASC ban hành quy định mới, từ tháng 11/2025, các cơ sở nuôi trồng thủy sản muốn đạt tiêu chuẩn này phải sử dụng thức ăn cũng có chứng nhận ASC. Yêu cầu chính với thức ăn ASC là được chế biến bằng nguyên liệu không gây rủi ro phá rừng.

Thức ăn tôm
• 09:00 01/12/2025

Vì sao hơn 70 tấn cá diêu hồng chết bất thường ở Cần Thơ?

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ vừa công bố nguyên nhân ban đầu vụ hơn 74 tấn cá diêu hồng nuôi lồng bè chết bất thường vào cuối tháng 10. Theo đó, thủ phạm không phải là dịch bệnh mà là do tình trạng thiếu oxy cục bộ trong nước.

Cá điêu hồng
• 15:58 27/11/2025

Chiến lược xanh hóa: "Giấy thông hành" bắt buộc của thủy sản Việt Nam

Trong bối cảnh các thị trường lớn ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về môi trường và lao động, "xanh hóa chuỗi cung ứng" không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để thủy sản Việt Nam duy trì vị thế và chinh phục thị trường quốc tế.

Mô hình nuôi thủy sản
• 09:00 20/11/2025

Rùa biển trong sách đỏ sa vào lưới ngư dân Đà Nẵng

Một cá thể đồi mồi dứa nặng khoảng 17kg, thuộc loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam, vừa được một ngư dân tại Đà Nẵng tự nguyện bàn giao sau khi vô tình mắc vào lưới. Lực lượng chức năng sau đó đã phối hợp thả cá thể rùa biển này trở về môi trường tự nhiên an toàn.

Rùa biển
• 07:18 06/12/2025

Giá tôm thẻ tăng vọt, người nuôi ở Đồng Nai phấn khởi

Những ngày đầu tháng 12, giá tôm thẻ chân trắng tại xã Phước An (huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai) đang tăng mạnh, mang lại niềm vui lớn cho người nuôi. Không khí thu hoạch trở nên tất bật khi thương lái từ nhiều tỉnh thành, đặc biệt là phía Bắc, tìm về thu mua tận ao.

Thu hoạch tôm
• 07:18 06/12/2025

Kinh tế tuần hoàn nuôi trồng thủy sản là đổi mới sáng tạo

Phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh là mục tiêu bao trùm hiện nay và đó là quá trình đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ để chuyển đổi mô hình.

Mô hình nuôi tôm
• 07:18 06/12/2025

Cuộc đua Net Zero: Ao tôm của bạn đã sẵn sàng cho hộ chiếu carbon?

Năm 2026 là mốc bắt đầu siết chặt quy định về khí thải, mở ra cuộc sàng lọc khốc liệt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Net Zero
• 07:18 06/12/2025

Loại cá bị chê tanh bất ngờ 'lên đời' thành đặc sản, được săn lùng không kém cá biển đắt đỏ

Khi nói đến thực phẩm giàu omega-3, nhiều người thường nghĩ ngay đến các loại cá biển đắt đỏ như cá hồi hay cá ngừ. Thế nhưng, ít ai biết rằng cá mè – loài cá nước ngọt quen thuộc, giá rẻ và thường bị chê tanh – lại sở hữu một nguồn omega-3 dồi dào, không hề thua kém nhiều loại cá biển.

Cá mè
• 07:18 06/12/2025
Some text some message..