Nhận thức về chính sách, hoạt động bảo tồn rừng ngập mặn

Nghiên cứu trước đây đã chứng minh rằng các hệ sinh thái rừng ngập mặn có thể mang lại nhiều lợi ích bao gồm phòng chống thiên tai, môi trường nuôi cá, hỗ trợ bảo tồn sinh thái và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

rừng ngập mặn
Rừng ngập mặn ở Indonesia. Ảnh minh họa.

Trên toàn cầu, Indonesia là quốc gia có hệ thống rừng ngập mặn phong phú nhất chiếm 3.112.989 ha, khoảng 22,6% tổng sinh cảnh rừng ngập mặn toàn cầu. Tuy nhiên, có một mối quan ngại đồng thời liên quan đến nạn phá rừng gia tăng, với 60.906 ha rừng ngập mặn đã bị phá hủy ở Indonesia trong giai đoạn 2000–2012 vì các hoạt động khai thác dầu cọ, phát triển đô thị và nuôi trồng thủy sản. 

Việc bảo tồn rừng ngập mặn trở thành một nhiệm vụ cấp bách. Tuy nhiên, áp lực kinh tế ngày càng tăng từ nuôi trồng thủy sản và du lịch vẫn dẫn đến nạn phá rừng. Một trong những lí do là việc chuyển đổi các khu vực rừng ngập mặn sang sử dụng cho mục đích nuôi trồng thủy sản được coi là một hoạt động kinh tế có lợi. Đông Kalimantan là một trong những khu vực biên giới đang phải đối mặt với hoạt động cân bằng này nhằm bảo vệ hệ sinh thái trong khi duy trì nền kinh tế. 

Ở Indonesia, ngành nuôi trồng thủy sản được đánh giá cao, vào năm 2015, quốc gia này tuyên bố sứ mệnh trở thành nhà sản xuất các sản phẩm nuôi trồng thủy sản lớn nhất trên thế giới. Tuy nhiên, mục tiêu này có thể gây nên các áp lực sinh thái khác nhau chẳng hạn như những tác động tiêu cực đến môi trường được báo cáo trong một nghiên cứu điển hình ở Việt Nam gây ra các vấn đề ô nhiễm nước và bùng phát dịch bệnh. Vì vậy, một số chiến lược để kết hợp nuôi trồng thủy sản vào các nỗ lực bảo tồn rừng ngập mặn đã được đề xuất như một phương pháp tiếp cận mới. 

Mặc dù các quy định và hướng dẫn về thực hành nuôi trồng thủy sản bền vững đã được thiết lập nhưng việc thực hiện hiệu quả các quy định này vẫn gặp một số trở ngại nhất định do nhiều hạn chế về môi trường và xã hội. Để giải quyết những thách thức này, điều cần thiết là phải nâng cao nhận thức của cộng đồng địa phương về tình trạng rừng ngập mặn và các chính sách nuôi trồng thủy sản có liên quan.

Cuộc khảo sát được thực hiện ở tỉnh Đông Kalimantan (Indonesia) có diện tích rừng ngập mặn rộng lớn và là nơi có ngành nuôi trồng thủy sản đang phát triển, đặc biệt là các thành phố Balikpapan và Berau. Theo thống kê, các loài được nuôi phổ biến ở đây bao gồm cá măng sữa (Chanos chanos) có khả năng kháng bệnh khá tốt, dễ nuôi và tôm sú (Penaeus modon) được coi là quan trọng về mặt kinh tế vì có giá bán cao hơn. Nghiên cứu này tập trung vào việc điều tra, xác định nhận thức về lợi ích của rừng ngập mặn từ các nông dân nuôi trồng thủy sản ở một số tỉnh Indonesia để có thể xem xét phương pháp, chính sách hiệu quả đảm bảo nuôi trồng thủy sản bền vững cùng tồn tại với hệ sinh thái rừng ngập mặn. 

Kết quả cho thấy một sự khác biệt khác giữa hai địa điểm nghiên cứu là quy mô ao nuôi, với những người nông dân Balikpapan hoạt động ở quy mô tương đối nhỏ hơn, họ cũng đã có kế hoạch tích hợp các ao nuôi vào các loại hình hoạt động tiềm năng khác (ví dụ: du lịch). Các hoạt động phổ biến trong khu vực này bao gồm sử dụng ao cá làm địa điểm câu cá, nơi khách du lịch hoặc du khách có thể yêu cầu nấu chín cá đánh bắt được. Loại hình lồng ghép các hoạt động nuôi trồng thủy sản vào du lịch cũng giúp tăng cường các nỗ lực bảo tồn rừng ngập mặn. 

Ngược lại, ở Berau, hầu hết những người nuôi trồng thủy sản bỏ qua hoặc không nhận ra tiềm năng của việc lồng ghép ao cá và rừng ngập mặn vào các hoạt động du lịch. Điều này có thể là do quy mô của các hoạt động ở Berau khá khác so với Balikpapan; một số nông dân ở Berau có thể sở hữu và vận hành các khu vực ao cá, nơi có diện tích gần gấp 5 lần diện tích của nông dân ở Balikpapan. Khi được hỏi về tầm quan trọng của rừng ngập mặn, nông dân ở Berau thường đề cập tới khả năng ngăn ngừa thiên tai và xói mòn. Vì vậy, một số nông dân đã bắt đầu trồng hoặc giữ hệ sinh thái rừng ngập mặn còn lại trong ao cá xung quanh vì mối đe dọa từ xói mòn bờ biển, có thể phá hủy các ao nuôi.

Nhìn chung, chính phủ Indonesia vẫn cần hành động nhiều hơn nữa để phổ biến các hướng dẫn một cách hiệu quả như ban hành các chính sách liên quan đến nuôi trồng thủy sản, bao gồm quy hoạch, quản lý bất kỳ khu vực nào có thể được phân bổ cho ngành nuôi trồng thủy sản trong ranh giới tỉnh và các hướng dẫn để đảm bảo thực hành nuôi trồng thủy sản tốt thúc đẩy thông qua nhiều luật, sáng kiến giáo dục và chương trình chứng nhận. Bước tiếp theo là làm thế nào để kết hợp nhận thức và kiến thức này vào hành vi và thực hành thực tế của nông dân, điều này không chỉ giới hạn ở lợi ích của việc bảo tồn rừng ngập mặn mà còn nâng cao hơn nữa năng suất nuôi trồng thủy sản.

Thejakartapost
Đăng ngày 20/11/2021
Uyên Đào
Môi trường

Lâm Đồng: Hơn 10 tấn cá chết bất thường, thiệt hại 800 triệu

Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, có hơn 10 tấn cá nuôi của một hộ dân tại phường 3 Bảo Lộc (Lâm Đồng) chết chưa rõ nguyên nhân, thiệt hại ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Ao nuôi cá
• 09:49 14/10/2025

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Việt Nam xây dựng kế hoạch bảo vệ đa dạng sinh học thủy sản theo khung Montreal

Việt Nam đang hoàn thiện kế hoạch hành động quốc gia nhằm đưa Khung đa dạng sinh học Kunming–Montreal vào thực tiễn của ngành thủy sản, hướng tới mục tiêu phục hồi hệ sinh thái và sử dụng bền vững nguồn lợi biển đến năm 2030.

Hội thảo
• 09:00 02/12/2025

Thức ăn tiêu chuẩn ASC phải không phá rừng

Tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ASC ban hành quy định mới, từ tháng 11/2025, các cơ sở nuôi trồng thủy sản muốn đạt tiêu chuẩn này phải sử dụng thức ăn cũng có chứng nhận ASC. Yêu cầu chính với thức ăn ASC là được chế biến bằng nguyên liệu không gây rủi ro phá rừng.

Thức ăn tôm
• 09:00 01/12/2025

Vì sao hơn 70 tấn cá diêu hồng chết bất thường ở Cần Thơ?

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ vừa công bố nguyên nhân ban đầu vụ hơn 74 tấn cá diêu hồng nuôi lồng bè chết bất thường vào cuối tháng 10. Theo đó, thủ phạm không phải là dịch bệnh mà là do tình trạng thiếu oxy cục bộ trong nước.

Cá điêu hồng
• 15:58 27/11/2025

Chiến lược xanh hóa: "Giấy thông hành" bắt buộc của thủy sản Việt Nam

Trong bối cảnh các thị trường lớn ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về môi trường và lao động, "xanh hóa chuỗi cung ứng" không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để thủy sản Việt Nam duy trì vị thế và chinh phục thị trường quốc tế.

Mô hình nuôi thủy sản
• 09:00 20/11/2025

Rùa biển trong sách đỏ sa vào lưới ngư dân Đà Nẵng

Một cá thể đồi mồi dứa nặng khoảng 17kg, thuộc loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam, vừa được một ngư dân tại Đà Nẵng tự nguyện bàn giao sau khi vô tình mắc vào lưới. Lực lượng chức năng sau đó đã phối hợp thả cá thể rùa biển này trở về môi trường tự nhiên an toàn.

Rùa biển
• 12:33 05/12/2025

Giá tôm thẻ tăng vọt, người nuôi ở Đồng Nai phấn khởi

Những ngày đầu tháng 12, giá tôm thẻ chân trắng tại xã Phước An (huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai) đang tăng mạnh, mang lại niềm vui lớn cho người nuôi. Không khí thu hoạch trở nên tất bật khi thương lái từ nhiều tỉnh thành, đặc biệt là phía Bắc, tìm về thu mua tận ao.

Thu hoạch tôm
• 12:33 05/12/2025

Kinh tế tuần hoàn nuôi trồng thủy sản là đổi mới sáng tạo

Phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh là mục tiêu bao trùm hiện nay và đó là quá trình đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ để chuyển đổi mô hình.

Mô hình nuôi tôm
• 12:33 05/12/2025

Cuộc đua Net Zero: Ao tôm của bạn đã sẵn sàng cho hộ chiếu carbon?

Năm 2026 là mốc bắt đầu siết chặt quy định về khí thải, mở ra cuộc sàng lọc khốc liệt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Net Zero
• 12:33 05/12/2025

Loại cá bị chê tanh bất ngờ 'lên đời' thành đặc sản, được săn lùng không kém cá biển đắt đỏ

Khi nói đến thực phẩm giàu omega-3, nhiều người thường nghĩ ngay đến các loại cá biển đắt đỏ như cá hồi hay cá ngừ. Thế nhưng, ít ai biết rằng cá mè – loài cá nước ngọt quen thuộc, giá rẻ và thường bị chê tanh – lại sở hữu một nguồn omega-3 dồi dào, không hề thua kém nhiều loại cá biển.

Cá mè
• 12:33 05/12/2025
Some text some message..