Theo FAO, trong vài năm qua, cá da trơn đã vượt qua cá rô phi để chiếm vị trí số hai sau loài được nuôi nhiều nhất trên toàn cầu là cá chép bởi số lượng loài đa dạng và được nuôi rộng rãi ở nhiều quốc gia.
Phần 1 chúng ta đã tìm hiểu một số loài có đóng góp lớn trong sản lượng thu hoạch toàn cầu. Ở phần 2 sẽ tiếp tục khai thác về cá trê Phi, cá da trơn Nam Mỹ và cá nheo bạc- số lượng loài đa dạng và được nuôi rộng rãi ở nhiều quốc gia.
Cá trê và các giống lai
Mặc dù có một số loài cá trê được nuôi trên khắp thế giới, nhưng loài được công nhận nhiều nhất là C. gariepinus còn được gọi là cá trê phi. Loài này xuất hiện trên hầu hết châu Phi, Trung Đông và về phía bắc vào Đông Âu. Nó được mô tả là có phạm vi vĩ độ rộng nhất (khoảng 70 độ) so với bất kỳ loài cá nước ngọt nào. Nhờ khả năng thích nghi cao, cá trê Phi đã được nuôi rộng rãi ở nhiều quốc gia như Bangladesh, Brazil, Trung Quốc, Cuba, Nepal, Hà Lan và Philippines.
Mặc dù mối quan tâm đến việc nuôi cá trê Phi đã phổ biến ở châu Phi và châu Âu vào những năm 1970, nhưng các phương pháp sản xuất cá giống đáng tin cậy đã không được phát triển cho đến gần một thập kỷ sau đó. Trong những năm gần đây, khi thông tin kỹ thuật và các chất kích thích sinh sản có sẵn trên thị trường, cá trê Phi trở nên dễ tiếp cận hơn trên khắp Châu Phi. Sự sẵn có của cá giống không còn là rào cản lớn đối với sự tăng trưởng trong tương lai của ngành, mặc dù chất lượng cá giống vẫn còn nhiều vấn đề.
Nguồn cung cấp cá giống chất lượng cao vẫn là một thách thức đối với người nuôi cá trê Phi. Ảnh Fishing BD.
Phương pháp truyền thống để nuôi cá trê Phi là trong ao, loài này cho phép sản xuất mật độ cao trong hệ thống tuần hoàn hoặc các ao tĩnh (với một đến hai lần thay nước hàng tuần). Điều này do cá trê phi có một cơ quan hô hấp phụ. Sản lượng trong các bể tĩnh được báo cáo là đạt tới 40 kg/m3 trong chu kỳ 6 tháng (80 kg/m3 hàng năm), nhưng với hệ thống tuần hoàn có thể hơn 1.000 kg/m3 mỗi năm (thu hoạch từng phần thường xuyên).
Khi mức sống và số lượng người tiêu dùng tăng lên, ngành sản xuất cá da trơn của châu Phi dự kiến sẽ mở rộng đáng kể trong thập kỷ tới. Sự sẵn có của nguồn thức ăn thương mại sẽ giúp thúc đẩy sự tăng trưởng ngành này.
Một loài cá Trê khác, cá trê trắng (C. batrachus), được nuôi rộng rãi ở Thái Lan và các vùng lân cận. Cá trê trắng có thể chịu lạnh kém hơn so với cá trê Phi, nhưng nó phát triển mạnh khắp vùng nhiệt đới Đông Nam Á.
Cá da trơn ở Nam Mỹ
Một số loài cá da trơn có tiềm năng nuôi trồng thủy sản có thể được tìm thấy ở Nam Mỹ. Hầu hết là vùng nhiệt đới, và nhiều loài có tốc độ tăng trưởng nhanh và có thể sinh sản nhân tạo.
Chi Pseudoplatystoma (một chi cá da trơn) đã được thương mại hóa rộng rãi và các nghiên cứu đang diễn ra đang giúp ngành công nghiệp này phát triển nhanh chóng. Gần đây, chế độ ăn cho cá nheo hổ râu dài (Pseudoplatystoma fasciatum) trong gia đoạn ấu trùng và vị thành niên được tối ưu hóa bởi các nhà nghiên cứu ở Peru. Loài này cũng quan trọng ở một số quốc gia khác, đặc biệt là Brazil. Các loài liên quan khác được quan tâm bao gồm Pseudoplatystoma reticulatum ở Colombia, Venezuela và Pseudoplatystoma corruscans ở Brazil.
Chi Pseudoplatystoma được nuôi rộng rãi ở Caribê và Nam Mỹ. Ảnh Gallery CCG.
Một số loài lai giữa các Pseudoplatystoma với Leiarius marmoratus được nuôi và những con cá này thường tăng trưởng đến 1,5 đến 2 kg trong 12 tháng. Việc lai tạo tương các loài này đối dễ vì các phương pháp sinh sản nhân tạo đã được ghi chép đầy đủ và dễ dàng thực hiện. Pseudoplatystoma là loài cá ăn thịt nên có nhu cầu về protein cao trong chế độ ăn. Hầu hết sản lượng cá được nuôi trong ao, nhưng những con cá này có thể thích nghi với điều kiện nuôi thương phẩm trong lồng cũng như các bể ương tuần hoàn.
Cá nheo bạc (Rhamdia quelen) đang là trọng tâm của nghiên cứu, phát triển ở Argentina, Uruguay và cả miền nam Brazil. Loài này dễ chấp nhận protein có nguồn gốc thực vật hơn và có thể thích nghi với nhiệt độ thay đổi.
Tương lai cho ngành nuôi cá da trơn?
Giống như trường hợp của cá chép, cá da trơn là một nhóm loài đa dạng và nhiều loài trong số chúng thích hợp nuôi quy mô thương mại. Cũng như cá rô phi và nhiều loài khác, khi thức ăn thương mại trở nên phổ biến hơn ở những nơi như Châu Phi và Nam Mỹ, chúng ta có thể mong đợi ngày càng nhiều cá da trơn được nuôi ở những vùng này.
Nguồn: Prof C Greg Lutz. The rise and rise of global catfish culture, The Fish Site, 27/10/2021.
_1737432696.jpg)
_1737432696.jpg)
