Nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa đại đương

Ô nhiễm rác thải nhựa là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với môi trường biển và đại dương trên toàn thế giới trong đó có Việt Nam. Vấn đề này đã và đang trở thành một trong những thách thức lớn của thế kỷ đối với môi trường toàn cầu.

Rác thải đại dương
Ô nhiễm rác thải nhựa là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với môi trường biển. Ảnh: scoopnest.com

Tín hiệu cầu cứu từ đại dương 

Theo Báo cáo của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) về thực trạng rác thải nhựa đại dương, rác thải nhựa đã xuất hiện tại những vùng xa xôi nhất và những vùng nguyên sinh của trái đất như vùng băng Bắc Cực và trong các loài cá sinh sống tại khu vực sâu nhất của đại dương (Rãnh Mariana). Từ số liệu thống kê cho thấy mỗi năm có khoảng từ 19 – 23 triệu tấn rác thải nhựa đổ ra biển, mà phần lớn là sản phẩm nhựa dùng 1 lần (chiếm đến 60% nguyên nhân gây ô nhiễm). 

Ô nhiễm nhựa trên đại dương cũng bắt nguồn từ các hoạt động đánh bắt, hàng hải và nuôi trồng thủy sản. Nhựa bị phân hủy dưới tác động của bức xạ tia cực tím, gió, dòng chảy,.. tạo thành các hạt nhỏ được gọi là hạt vi nhựa hoặc nano nhựa, do kích thước nhỏ khiến chúng dễ dàng bị các sinh vật biển vô tình ăn phải (theo các nghiên cứu liên quan đến vi nhựa cho thấy việc nuốt phải các hạt này có thể gây ra hiện tượng viêm đối với cá, thay đổi quá trình trao đổi chất hoặc làm rối loạn hệ thống miễn dịch bẩm sinh của chúng). 

Ô nhiễm đại dươngÔ nhiễm nhựa trên đại dương cũng bắt nguồn từ các hoạt động đánh bắt, hàng hải và nuôi trồng thủy sản. Ảnh: sustainablepackaging.org

Báo cáo của WWF cho biết, có đến 88% các loài sinh vật biển bị ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm nhựa rất nghiêm trọng, ít nhất có 2.144 loài phải sống trong môi trường ô nhiễm nhựa. Dự đoán sản lượng nhựa sẽ tăng gấp đôi vào năm 2040, khiến lượng rác thải nhựa trên đại dương tăng gấp 4 lần. Hiện mỗi năm có khoảng 14 triệu tấn rác thải nhựa trôi ra đại dương. 

Hành động của Việt Nam 

Với hơn 3.260 km đường bờ biển (chưa kể bờ các đảo) trải dài theo hướng Bắc –Nam, trung bình cứ 100 km2 đất liền có 1 km bờ biển. Dọc bờ biển còn có 114 cửa sông, trung bình 20 km có một cửa sông và hơn 50 vịnh, đầm phá. Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển, song cũng luôn tiềm ẩn ô nhiễm rác thải. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, ước tính có khoảng 3,1 triệu tấn chất thải nhựa được thải ra trên đất liền hàng năm ở Việt Nam. Ít nhất 10% trong số chất thải chưa được quản lý tốt này bị rò rỉ vào đường thủy. 

Theo đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thanh phê duyệt, mục tiêu đến năm 2025, sử dụng 100% túi nilon, bao bì thân thiện với môi trường phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế túi nilon khó phân hủy. Đảm bảo công tác thu gom, tái sử dụng, tái chế, xử lý 85% lượng chất thải nhựa phát sinh.  

Đưa ra các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện, tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm nhựa dùng 1 lần chuyển sang phân phối các sản phẩm thân thiện môi trường. Tiến hành công tác đào tạo, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi xả rác, ngư cụ, sản phẩm nhựa ra môi trường biển đối với các doanh nghiệp, cư dân ven biển, ngư dân, khách du lịch biển. 

Cá gộc sáu râuTiến hành bảo vệ môi trường biển để các loài sinh vật biển không bị ảnh hưởng bởi sự ô nhiễm nhựa. Ảnh: scoopnest.com 

Việc xây dựng mô hình kiểm soát rác thải nhựa ra biển phải phù hợp với thực tế phân loại, thu gom rác thải tại các địa phương (cấp xã, huyện) và phụ thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị thu gom, phân loại, năng lực (nhân lực và nguồn lực) của địa phương. Để mô hình hoạt động hiệu quả cần có sự phối hợp tham gia của các cấp chính quyền tại địa phương, tổ, đội thu gom và quan trọng là sự ủng hộ, sẵn sàng tham gia các hoạt động đồng quản lý rác thải của người dân. Vận động người dân tích cực thu gom rác thải nhựa, phân loại rác tại hộ gia đình, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền vầ tác hại của rác thải nhựa, nâng cao nhận thức cho người dân. Thực hiện các biện pháp thu gom, tái sử dụng, thay đổi thói quen sử dụng túi nilon vằng các vật liệu thân thiện môi trường trong việc mua bán hàng hóa thường ngày. 

Ngoài ra, việc hợp tác quốc tế cũng có tác động không nhỏ đến nỗ lực bảo vệ đại dương trên toàn thế giới, không riêng gì Việt Nam. Do vậy, một thỏa thuận chung toàn cầu nhằm giải quyết những vấn đề trên đã được Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF) đề xướng. Cùng với nhiều quốc gia trên thế giới, hiện Việt Nam đã hoàn thiện Dự thảo Kế hoạch triển khai Quyết định số 1407/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. 

Đồng thời, Việt Nam cũng đã và đang ngày càng hoàn thiện các cơ chế, chính sách, pháp luật nhằm nâng cao công tác bảo vệ môi trường nói chung và giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa dùng một lần nói riêng thông qua các hoạt động sản xuất, tiêu dùng bền vững, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn. 

Đăng ngày 17/12/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Môi trường

Mô hình nuôi tôm không xả thải được nghiên cứu và ứng dụng thành công

Trong những năm gần đây, ngành nuôi trồng thủy sản đã chứng kiến những bước tiến đột phá nhờ vào áp dụng các công nghệ môi trường bền vững. Trong đó, mô hình nuôi tôm không xả thải đã được nghiên cứu và ứng dụng thành công, giải quyết được những thách thức lâu nay về ô nhiễm môi trường trong nuôi tôm

Ao nuôi
• 10:10 22/01/2025

Rong biển: Người dọn dẹp tiềm năng cho môi trường thủy sản

Rong biển, một loài thực vật biển đa năng, không chỉ đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái mà còn mang lại nhiều lợi ích cho ngành thủy sản. Với khả năng làm sạch môi trường nước và hỗ trợ nuôi trồng thủy sản bền vững, rong biển đang trở thành một giải pháp tự nhiên được nhiều quốc gia quan tâm và áp dụng.

Rong biển
• 10:48 15/01/2025

Bảo vệ cá nuôi trước thời tiết chuyển biến lạnh

Thời tiết lạnh thường đem đến nhiều thách thức cho việc nuôi cá. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của cá mà còn tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp những biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ cá nuôi trước thời tiết lạnh.

Cá nuôi
• 09:57 13/01/2025

Việt Nam hướng đến ngăn ngừa rác thải ngư cụ

Chính phủ Đức đã tài trợ cho trường Đại học Ostfalia (Đức) phối hợp với các trường đại học và viện nghiên cứu của Việt Nam thực hiện Dự án REVFIN, đây là dự án nghiên cứu và phát triển mới nhằm ngăn chặn rác thải ngư cụ ở các vùng ven bờ biển Việt Nam.

Môi trường biển
• 10:34 09/12/2024

Đầu tư nạo vét kênh mương và công trình phục vụ thủy lợi

Đầu tư nạo vét kênh mương và các công trình phục vụ thủy lợi đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp bền vững và ứng phó với các thách thức về biến đổi khí hậu. Như vậy, bài viết sau đây sẽ tìm hiểu về tầm quan trọng của việc đầu tư vào các công trình này, cũng như những lợi ích lâu dài mà nó mang lại cho nền nông nghiệp và đời sống cộng đồng.

Nạo vét kênh
• 19:46 13/02/2025

Vì sao tép "đi lùi"? Bí mật về cách di chuyển của loài tép cảnh

Khi nhìn một chú tép tung tăng trong bể cá, hầu hết chúng ta đều thắc mắc: "Ủa? Sao nó lại đi lùi?". Thay vì thong thả trước sau như bao loài khác, tép lại cứ thích "chân bước đằng sau". Liệu đây có phải là một chiêu "chơi trội" của nhà tép hay có lý do khoa học rõ ràng? Hãy khám phá cùng nhà Tép trong bài viết dưới đây nhé!

Tép cảnh
• 19:46 13/02/2025

Ảnh hưởng của mật độ nuôi đến sức khỏe và năng suất tôm thẻ

Mật độ nuôi là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất của tôm thẻ chân trắng. Nếu mật độ nuôi không hợp lý, tôm có thể bị suy giảm sức khỏe, tăng nguy cơ dịch bệnh và giảm năng suất. Do đó, người nuôi cần hiểu rõ mối quan hệ giữa mật độ thả nuôi và các yếu tố môi trường để đưa ra phương án nuôi hiệu quả.

Tôm thẻ chân trắng
• 19:46 13/02/2025

Một số ứng dụng công nghệ sinh học trong nuôi trồng thủy sản

Công nghệ sinh học trong nuôi trồng thủy sản là việc ứng dụng các phương pháp và sản phẩm sinh học để cải thiện hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường, và duy trì sức khỏe của thủy sản.

Nhá tôm
• 19:46 13/02/2025

Kiểm soát và quản lý chặt chẽ hơn cho môi trường nước

Kiểm soát và quản lý chặt chẽ môi trường nước đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của nuôi trồng thủy sản. Một môi trường nước được duy trì ổn định sẽ giúp tôm cá phát triển khỏe mạnh, giảm nguy cơ dịch bệnh và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế cho người nuôi.

Môi trường nước ao nuôi tôm
• 19:46 13/02/2025
Some text some message..